Namık KEMAL 1840 - 1888
Tanzimat döneminde yaşamış, Türk milliyetçiliğinin öncülerinden, Genç Osmanlı Hareketi mensubu, gazeteci, devlet adamı, ünlü yazar ve şair Namık Kemal kimdir? Neler yazmıştır? Namık Kemal eserlerinde neyi savunmuştur? Şiir ve tiyatro oyunlarını hangi dilde yazmıştır? Neden “Vatan Şairi” olarak anılır?
Osmanlı devletinde o güne dek duyulmamış “yurtseverlik”, “özgürlük”, “ulus” gibi kavramlara yazılarında yer veren Namık Kemal Türk düşünce hayatına ve edebiyatına soktuğu bu kavramlar çerçevesinde “Tasvir-i Efkâr” gazetesinde hükûmeti eleştiren yazılar yazdığı için tutuklanmak istenildiğini öğrenince Paris’e kaçtı.
Genç Osmanlılar hareketine katılan Namık Kemal ardından Londra’ya geçti, “Muhbir” gazetesinde yazmaya başladı. Ardından ve “Hürriyet” isimli bir gazete çıkardı. Dönemin Zaptiye Nazırı Hüsnü Paşa'nın çağrısı üzerine İstanbul'a döndü. “İbret” gazetesinde yazdığı yazı nedeniyle İstanbul'dan uzaklaştırılmak için Gelibolu mutasarrıflığına atandı.
I. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a döndü. Şûra-yı Devlet (Danıştay) üyesi oldu. Kanun-i Esasi'yi (Anayasa) hazırlayan kurulda görev aldı. 1877 Osmanlı-Rus Savaşı çıkınca II. Abdülhamid'in Meclis-i Mebusan'ı kapatması üzerine tutuklandı. Beş ay kadar tutuklu kaldıktan sonra mutasarrıf olarak Midilli, Rodos, Sakız adalarına gönderildi ve sürgünde öldü.
Romanları, tiyatro eserleri, şiirleri, eleştiri ve tarihi kitapları bulanan Namık Kemal, özellikle “İntibah” ve “Cezmi” isimli romanları, “Vatan yahut Silistre” isimli tiyatro oyunu ve çok sayıda tarih kitabı ile tanınır.
Namık Kemal kimdir?
Vatan Şairi” ve “Hürriyet Şairi” olarak anılan Namık Kemal 1840 yılında Tekirdağ’da dünyaya geldi. 18 yaşına kadar dedesi Abdüllâtif Paşa'nın yanında, Rumeli ve Anadolu'nun çeşitli kentlerinde yaşadı. Arapça ve Farsça öğrendi. 18 yaşında geldiği İstanbul'daki Bâb-ı Âli Tercüme Odasında kâtip olarak çalışmaya başladı.Osmanlı devletinde o güne dek duyulmamış “yurtseverlik”, “özgürlük”, “ulus” gibi kavramlara yazılarında yer veren Namık Kemal Türk düşünce hayatına ve edebiyatına soktuğu bu kavramlar çerçevesinde “Tasvir-i Efkâr” gazetesinde hükûmeti eleştiren yazılar yazdığı için tutuklanmak istenildiğini öğrenince Paris’e kaçtı.
Genç Osmanlılar hareketine katılan Namık Kemal ardından Londra’ya geçti, “Muhbir” gazetesinde yazmaya başladı. Ardından ve “Hürriyet” isimli bir gazete çıkardı. Dönemin Zaptiye Nazırı Hüsnü Paşa'nın çağrısı üzerine İstanbul'a döndü. “İbret” gazetesinde yazdığı yazı nedeniyle İstanbul'dan uzaklaştırılmak için Gelibolu mutasarrıflığına atandı.
Namık Kemal’e neden “Vatan Şairi” deniliyor?
Orada yazmaya başladığı “Vatan Yahut Silistre” oyunu, İstanbul’da Gedikpaşa Tiyatrosunda sahnelendiğinde izleyicileri ayaklandıran olaylara neden oldu. Oyunu yasaklandı. İstanbul’a dönüp “İbret” gazetesinde yaşananları kaleme alınca gazeteyi çıkaran arkadaşlarıyla birlikte Magosa'ya sürüldü.I. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'a döndü. Şûra-yı Devlet (Danıştay) üyesi oldu. Kanun-i Esasi'yi (Anayasa) hazırlayan kurulda görev aldı. 1877 Osmanlı-Rus Savaşı çıkınca II. Abdülhamid'in Meclis-i Mebusan'ı kapatması üzerine tutuklandı. Beş ay kadar tutuklu kaldıktan sonra mutasarrıf olarak Midilli, Rodos, Sakız adalarına gönderildi ve sürgünde öldü.
Namık Kemal’in sanat anlayışı
Namık Kemal, “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiş ve sanatı, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullanmıştır. Eserlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmayı amaçlamıştır. Tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı” olarak nitelemiş, bir okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermişti.Romanları, tiyatro eserleri, şiirleri, eleştiri ve tarihi kitapları bulanan Namık Kemal, özellikle “İntibah” ve “Cezmi” isimli romanları, “Vatan yahut Silistre” isimli tiyatro oyunu ve çok sayıda tarih kitabı ile tanınır.