Jonas Edward SALK (1914 - …)

ABD’li viroloji ve bağışıklık bilimi (immünolog) uzmanıdır. Çocuk felcine karşı etkili ilk koruyucu aşıyı hazırlamıştır. 1914’te New York’ta doğdu. 1939’da New York Üniversitesinde tıp öğrenimini tamamladı ve iki yıl stajyer hekim olarak çalıştı. 1942-1947 yılları arasında Michigan Üniversitesinde asistan olarak görev yaptı. Pittsburgh Üniversitesinde 1947’de bakteriyoloji doçenti ve Virüs Araştırmaları Laboratuvarı yöneticiliğine, 1949’da bakteriyoloji araştırma profesörlüğüne, 1954’de koruyucu hekimlik profesörlüğüne, 1957’de ise deneysel tıp profesörlüğüne getirildi.

Michigan Üniversitesinde bulunduğu yıllarda grip aşısının hazırlanmasına katkıda bulanan Salk, Pittsburg Üniversitesine geçtikten sonra tüm araştırmalarını çocuk felci aşısı üzerine yoğunlaştırdı. Çocuk felci virüsünün üç türüne karşı bağışıklık yapabilecek ölü virüslerden oluşmuş aşısının ilk denemesini 1950’de hayvanlar üzerinde yaptı. İki yıl sonra çocuklar üzerinde denenen aşı 1955’te ABD’de geniş bir kampanya ile uygulanmaya başladı. Büyük bir umut ve coşkuyla başlayan Salk aşısı bir süre sonra yoğun tartışmalara neden oldu. Tıp çevreleri ölü virüs aşısının etkisiz olduğunu öne sürerek canlı virüs aşısını savunmaya başladı. Sonraki yıllarda kas arasına şırınga edilen Salk aşısının üretimi denetlenerek sorunlar giderildiyse de, gerek ağızdan alınmasının getirdiği kolaylık, gerek etkisinin çok uzun süreli olması nedeniyle canlı virüsten hazırlanan Sabin aşısı çoğu ülkede Salk aşısına tercih edildi. Başlıca eserleri; Man Unfolding, The Survival of the Wisest’dir.