Jean PIAGET 1896-1980

Jean Piaget (1896-1980), çocukların çevrelerindeki dünyayla etkileşime girip dünyayı anlamlandırırken dört farklı zihinsel gelişim aşamasından geçtiğini öne süren bilişsel gelişim teorisiyle tanınan İsviçreli psikolog.

Jean Piaget Kimdir?

Jean Piaget, 9 Ağustos 1896'da İsviçre'nin Neuchâtel kentinde doğdu. Doğa bilimlerine, özellikle biyolojiye erken yaşta ilgi gösterdi ve 10 yaşına geldiğinde yumuşakçalar hakkında bilimsel makaleler yayınlamaya başladı. Piaget, Neuchâtel Üniversitesi'nde zooloji okudu ve 1918'de doktorasını aldı. İlk olarak biyoloji alanında çalıştı, ancak ilgisi giderek psikolojiye daha fazla yöneldi ve bu da onu insan gelişimini incelemeye yöneltti. Piaget'nin epistemoloji alanındaki erken çalışmaları, çocuk psikolojisi alanındaki sonraki araştırmalarını etkiledi.

Piaget kariyerine Paris'teki Binet Enstitüsü'nde araştırmacı olarak başladı ve burada ilk zekâ testinin geliştiricisi Alfred Binet ile çalıştı. Piaget enstitüdeyken çocukların düşünme ve akıl yürütme biçimleriyle ilgilenmeye başladı. Farklı yaşlardaki çocukların aynı sorulara farklı cevaplar verdiğini fark etti ve bu da onu çocukların düşünce kabiliyetlerinin farklı aşamalarda geliştiği hipotezini ortaya atmaya yöneltti. Bu gözlem, gelişim psikolojisi alanındaki gelecekteki çalışmalarının da temelini oluşturacaktı.

Bilişsel Gelişim Kuramı

Piaget'nin psikolojiye en önemli katkısı, çocukların olgunlaştıkça geçtikleri dört aşamayı ana hatlarıyla açıklayan bilişsel gelişim teorisidir. Bilişsel yeteneklerin çevreyle etkileşim yoluyla geliştiğini ve çocukların dünyayı pasif değil aktif bir şekilde anlamaya çalıştıklarını ortaya atmıştır. Duyusal motor aşamasında (doğumdan 2 yaşına kadar), bebekler duyusal deneyimler ve eylemler yoluyla öğrenirler ve nesne kalıcılığı bu evrede önemli bir kilometre taşıdır. İşlem öncesi aşamada (2 ila 7 yaş) çocuklar dil ve sembolik oyunlar geliştirir ancak benmerkezcilik ve korumacılık kavramlarıyla yüzleşirler. Somut işlemler aşamasında (7 ila 11 yaş), çocuklar somut olaylar hakkında mantıksal olarak düşünebilir, korumacılık kavramını anlayabilir ve nesneleri sınıflandırabilir. Son olarak, soyut işlemler aşamasında (12 yaş ve üzeri), ergenler soyut düşünme, sorunları sistematik olarak çözme ve varsayımsal durumlar hakkında akıl yürütme becerisi kazanır.

Piaget, çocukların bu aşamalardan sabit bir sırayla geçtiğine inanıyordu, ancak her aşamaya girdikleri yaş değişkenlik gösterebilmekteydi. Piaget’in teorisi, bilişsel gelişimin yalnızca daha fazla bilgi edinme meselesi olmadığını, aynı zamanda çocukların düşünme biçiminde temel bir değişiklik içerdiğini ortaya koymuştur.

Etkileri ve Mirası

1950'lerde ve 1960'larda Piaget'nin fikirleri uluslararası alanda tanındı ve teorisi gelişim psikolojisindeki en etkili temel çerçevelerden biri haline geldi. Araştırmalarını genişletmek ve eğitim gibi alanlara da uygulamak için diğer akademisyenlerle çalıştı. Piaget'nin aktif öğrenme ve keşfe vurgu yapması ve çocukların en iyi uygulamalı deneyimlerle öğrendiklerine inanması, dünya çapındaki eğitim ve öğrenim uygulamaları üzerinde çok önemli bir etkiye sahip olmuştur.

Jean Piaget, 16 Eylül 1980'de 84 yaşında vefat etti. Çalışmaları gelişim psikolojisi alanında temel kaynak olmaya devam etmektedir. Piaget'nin bilişsel gelişim teorisi, eğitim, psikoloji ve nörobilim dahil olmak üzere çok çeşitli disiplinleri etkilemiştir. Gelişim aşamalarına vurgu yapması ve çocukların düşünme biçimlerinin nasıl evrildiğiyle ilgili fikirleri, insanların nasıl büyüdüğü ve öğrendiğinin anlaşılmasına yönelik araştırma ve uygulamaları aydınlatmaya devam etmektedir.