Fuat SEZGİN 1924-2018
Fuat Sezgin, 24 Eylül 1924 tarihinde İstanbul'da doğmuş, Türk bilim insanı, tarihçi ve akademisyen.
Fuat Sezgin Kimdir?
Özellikle İslam bilim tarihine olan katkılarıyla tanınan Fuat Sezgin, İslam dünyasında bilimsel gelişmeleri inceleyen ve Batı dünyasına tanıtan önemli bir akademisyendir. Sezgin, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden mezun olduktan sonra, Almanya'da bilimsel çalışmalarına devam etmiş ve oryantalizm alanındaki çalışmalarını derinleştirmiştir. Alanında otorite sayılan Alman oryantalist Hellmut Ritter'in yanında öğrenim görmüştür. Hocasının, bilimlerin temelinin, "İslam Bilimleri"ne dayandığını söylemesiyle bu alana yönelmiştir.
Modern bilim tarihinin önemli figürlerinden biri olarak kabul edilen Fuat Sezgin, yaşamı boyunca, İslam medeniyetinin bilimsel katkılarını Batı dünyasına tanıtmak için yoğun çaba sarf etmiştir. Fuat Sezgin, İstanbul Üniversitesi'ne bağlı olarak oryantalizm, tarih ve bilim tarihi alanlarında çalışmalar yapmaya başlamıştır. 1951 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne bağlı Arap Dili ve Edebiyatı bölümünde öğretim üyeliği yapmaya başlamış ve aynı zamanda Batı’daki bilimsel gelişmeleri yakından takip etmiştir. 1960’lı yıllarda, Batı bilim tarihindeki eksiklikleri fark ederek, İslam dünyasında bilimsel gelişmeler üzerine yoğunlaşmaya karar vermiştir. Sezgin’in bilimsel kariyerindeki en önemli dönüm noktalarından biri, "İslam Bilim Tarihi" üzerine yaptığı derinlemesine araştırmalar olmuştur. Özellikle İslam dünyasının Orta Çağ’daki bilimsel katkılarını inceleyen Fuat Sezgin, İslam bilimlerinin Batı'daki bilimsel gelişmeler üzerindeki etkilerini ortaya koymuş ve birçok Batılı akademisyen tarafından takdir edilmiştir. Bu bağlamda, Sezgin, özellikle İslam bilimlerinin Batı'ya aktarılması konusundaki eksiklikleri gidermek için yoğun çalışmalar yapmıştır.
1960 ihtilalini takiben hakkında üniversiteden uzaklaştırma kararı çıkartıldığı için 1961’de Almanya’ya göç etti. Frankfurt J.W.Goethe-Universitesi Tabii Bilimler Tarihi Enstitüsünde misafir doçent olarak dersler vermeye başladı. 1966’da profesör oldu. Bilimsel çalışmalarının ağırlık noktası, "Arap-İslam Kültürünün Bilimler Tarihi alanı" oldu. 1967 yılından itibaren, bilinen eseri “Arap-İslam Bilimler Tarihi”nin 17 cildini Almanca olarak yayınladı. Bu eserin sadece birinci cildi “Arap-İslam Bilimler Tarihi” ismiyle Türkçe olarak yayınlandı.
Etkisi ve Mirası
Fuat Sezgin, bilimsel çalışmalarının yanı sıra, İstanbul’daki İslam Bilim Tarihi Müzesi’ni kurarak, bu alandaki önemli bulguları ve eserleri toplama ve sergileme misyonu üstlenmiştir. Müze, İslam dünyasındaki bilimsel gelişmeleri ve bilim insanlarını daha geniş bir kitleye tanıtmak için kuruldu ve kısa sürede büyük bir başarı elde etti. Sezgin, bu müze sayesinde, İslam bilim tarihinin önemli eserlerini ve bulgularını korunmasını
sağlamış ve gelecek nesillere aktarılmasına katkı sunmuştur. Müzenin faaliyetlerini desteklemek maksadıyla 2010’da İstanbul’daProf. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı kurulmuştur. Sezgin, uluslararası alanda sayısız ödül ve takdir kazanmış, dünya çapında birçok üniversiteye davet edilmiştir.
Sezgin, bilim tarihine yaptığı katkılarla sadece akademik çevrelerde değil, aynı zamanda kültürel alanda da önemli bir figür olmuştur. 2018 yılında hayatını kaybeden Fuat Sezgin, geride İslam bilim tarihine dair büyük bir miras bırakmıştır. Bilimsel ve kültürel mirası, sadece akademik dünyada değil, aynı zamanda toplumda da büyük bir yankı uyandırmıştır. Pek çok ödülün yanında Uluslararası Kral Faysal ödülü, Frankfurt Goethe Plaketi ve Alman Devleti Üstün Hizmet Madalyası sahibi olmuştur. Sezgin, 2013’te Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne, son olarak 2017 yılında ise “DOST” İslam’a Hizmet Ödülü’ne layık görülmüştür.
Fuat Sezgin, yaşamı boyunca, İslam dünyasının bilimsel mirasını dünyaya tanıtarak, bu mirası korumaya ve yaymaya büyük bir emek harcamıştır. Çalışmaları, günümüzde de hala bilim dünyasında önemli bir referans kaynağı olarak kullanılmaktadır.