Yönetilemeyen zaaflar, davranışları yönetmeye başlıyor…
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun Valiliği, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Samsun İl Sağlık Müdürlüğü iş birliğiyle düzenlenen “Bağımlılıkla Mücadelede Kamu Politikaları Sempozyumuna” Üsküdar Üniversitesi Rektör Danışmanı, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay katılım sağladı. Prof. Dr. Tayfun Uzbay, bağımlılıkla mücadelede iyi bir eğitim sistemi ardından etik değerler ve bilim ile birlikte hukukun çok önemli bir yer tuttuğundan konusu ile ilgili bir konuşma gerçekleştirdi. Bağımlılığın insanın yönetemediği ve kontrolden çıkan zaaflarının davranışlarına yansıması olarak değerlendiren Uzbay, zaafları yönetemediğimiz zaman zaaflarımızın davranışlarımızı yönetmeye başladığına dikkat çekti.
Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Bağımlılıkla Mücadele Politikaları” bağlamında gerçekleştirilen sempozyumda konuşan Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Hazdan Bağımlılığa” adlı sunumunu gerçekleştirdi. Bağımlılığın haz odaklı olduğunu söyleyen Uzbay, Paul Bloom’un kaleme aldığı Hazzın Bilimi adlı kitaptan çıkarmamız gereken üç önemli nokta olduğunu söyledi. Uzbay; “Bunlardan birincisi yeni haz yapıcı şeylerle tanışabiliriz yani bunlar sınırlı değil. Burada internet ve teknoloji bağımlılığından çok bunların kötüye kullanımının sağlık üzerinde oluşturduğu etkilere bakmak gerekiyor. Paul Bloom’un da dediği gibi yeni bir şeyler icat edildiğinde yeni bağımlılık türleriyle karşı karşıya kalacağız çünkü bunların her biri yeni bir haz kaynağı olacak. İkinci bir tespitse insani hazlar evrenseldir yani herhangi bir kültüre veya topluma özgü değildir. Bu da hazzın neden olduğu bağımlılıkların neden küresel olduğunu, neden evrensel bir sorun olduğunu bize açıklıyor. Üçüncü önemli nokta ise insanlar uyarılmaktan haz alıyorlar, insanları uyaran şeyler haz veriyor.” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Tayfun Uzbay: “Beynimizde bir denge var ve bunun ipleri elimizde…”
Beyin ödül sistemi ve uyarıcılarından bahseden Prof. Dr. Tayfun Uzbay; “Neden haz alıyoruz çünkü beynimizde bir haz ve ödül merkezi var. Otobiyografik belleğe sahip olmamız bizi diğer canlılardan ayırır bunun temel sebebi bir şeyi yapıp yapmadan önce bunun analizini yapmamızdır. Hayvanlarda böyle bir şey yoktur onlar daha dürtüsel hareket ediyorlar. Limbik sistem aynı zamanda dürtüsel bir sistem. Tüm dürtülerinize rağmen neyin eğri neyin doğru olduğunu frontal korteks ile yönlendirebilirsiniz. Beynimizde bir denge var ve bunun ipleri elimizde.” dedi.
Prof. Dr. Tayfun Uzbay: “Bağımlılık aslında insanın yönetemediği ve kontrolden çıkan zaaflarının davranışlarına yansımasıdır.”
İnsanın konfor ve haz odaklı olduğunu belirten Uzbay; “Konfora çok kolay alışırsınız ve alıştığınız konfor alanından çıkmak her zaman çok zordur. Haz veren şeyler pekiştiricidir. Haz veren şeyleri tekrar tekrar yapmak istersiniz, hazzı almak istersiniz. Bir hazzınızı pekiştirdiğiniz zaman o sizin zaafınızdır. Zaafları yönetemediğimiz zaman zaaflarımız davranışlarımızı yönetmeye başlıyor bu da haz veren o şeyin bağımlısı olunacağına işaret ediyor. Bağımlılık aslında insanın yönetemediği ve kontrolden çıkan zaaflarının davranışlarına yansımasıdır. Biyolojik zeminde genetik yatkınlık bağımlılığa giden yolu kolaylaştırırken, çevresel faktörler gerek genetik zemini bozarak gerekse bağımlılığa giden yolu destekleyerek belirleyici olur.” şeklinde konuştu.
Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)