PAMER (Postkolonyal Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi) - Hakkında

Doğu ve Batı arasındaki ilişkiler, Soğuk Savaş sonrası dönemin en önemli fay hatlarını oluşturmaktadır. Samuel Huntington Medeniyetler Çatışması tezinde bu fay hatlarını incelemiştir. 11 Eylül saldırıları sonrası, ABD’nin öncülüğünde yürütülen teröre karşı küresel savaş dönemi ile Doğu ve Batı arasındaki ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Batı’nın temsil ettiği egemen, liberal, kapitalist, aydınlanmacı ve ırk olarak beyazlardan oluşan kitle karşısında, öteki olarak konumlandırılan Doğu toplumlarının ürettiği iddia edilen kültür algılaması yer almaktadır.

Bilginin, tek kaynak olarak Batılılar tarafından gözleme dayalı olarak üretildiğinin kabul edilmesi, adil olmayan bir hiyerarşik ilişkinin oluşmasına yol açmaktadır. Bu çerçevede, bir tarafta Doğulu toplumları incelenmesi gereken madde olarak algılayan Batılı, diğer tarafta ise incelenmeye, düzeltilmeye, öğretilmeye, eğitilip demokratikleşmeye muhtaç bir Doğulu kavramı geliştirilmiştir. Sonuç itibariyle, Batı tarafından gözlemlenen, incelenen, analiz edilip yorumlanan, yargılanan ve hakkında hüküm oluşturulan, Edward Said'in ifadesiyle genelde Doğu kültürü, daha dar çerçevede ise İslam kültürü ve onun ürettiği toplum kavramı oluşmuştur.

Post-Kolonyal teori, bilgi üretimi, dağıtımı ve yayımına ilişkin Batı temelli oryantalist görüşe karşı cevap üreten eleştirel bakış açısını temsil etmektedir. PAMER, hem oryantalist bilgi üretimini hem de buna cevap niteliğindeki Postkolonyal bilgiyi incelemektedir.

AMAÇLARI:

Postkolonyal çalışmalar vasıtasıyla sosyal bilimler ve fen bilimlerine ait geniş bir alanda, uluslararası ilişkilerden antropolojiye, sosyolojiden din ve dil bilimlerine kadar birçok sosyal bilim dalında, tıp ve sağlık bilimlerinden çeşitli doğa ve mühendislik dallarına kadar fen alanında bir dizi inceleme ve araştırma imkânı sağlamaktadır. Aralarında klasik uluslararası ilişkiler teorileri, Oryantalizm, Feminizm, Marksizm ve Modernizasyon teorileri gibi farklı düşünce sistemlerinin bulunduğu kuramlar topluluğunu postkolonyal pencereden değerlendirerek “tek ve sadece Batı” kaynaklı “kabul edilebilir” bilgi üretimine alternatif sunacak bilgi sistemlerinin oluşumuna katkı sağlamaktadır.

Postkolonyal teorinin ilgi alanına giren bazı örnek sorular şöyle sıralanabilir:

  1. Amerika’da tüketime sunulan, örneğin Coca Cola ile Türkiye’de satılan Coca Cola’nın muhtevası arasında asit oranı farkı var mıdır? Şeker oranları da farklılık gösterir mi? Var ise, postkolonyal teori buna nasıl bir açıklama getirir?
  2. Sömürgecilik sonrası dönemde yapılandırılan ulus-devletlerin sınırlarının oluşturulmasında hangi etkenler rol oynamıştır?
  3. Batı çıkışlı bilgi üretimi ve yayımında Kuzey Afrika neden Afrika’dan ayrıştırılmış ve Ortadoğu’ya dâhil edilmiştir?
  4. ABD’de üretilen bazı ilaçlar, deneme safhasında gelişmekte olan ülkelerde test edilmekte midir?
  5. Neden Batı ülkelerinde erişimi sınırlı hale getirilen bazı ilaçlara, gelişmekte olan ülkelerde reçetesiz ulaşılabilir?
  6. Etnisite, ırk, cinsiyet gibi biyolojik faktörleri dışarıda tutarak hangi çevresel faktörler göz önünde bulundurularak gelişmiş ve gelişmekte olan/az gelişmiş ülkeler arasındaki kolesterol normal alt ve üst sınırlar arasındaki farklılığı açıklayabiliriz?

FAALİYET ALANLARI:

Merkezin faaliyetleri akademik ve sosyal olmak üzere iki kanal üzerinden aktive edilir.

1 Akademik Aktiviteler: Farklı bilim dallarında postkolonyal teori ile ilgili bilgi üretimine imkân hazırlamak üzere teorik ve uygulamalı alanlarda araştırma yapmak, araştırma sonuçlarını yayın ve konferans/seminerler vasıtasıyla paylaşmak.

            a. Periyodik Seminerler/Konferanslar: Akademi ve akademi dışı dünyadan post-kolonyal teori üzerine çalışan kişiler tarafından verilecek bilgilendirme programlarına destek vermek.

            b. Workshop/Münazaralar: Öğrenci ve öğretim üyelerini bir araya getiren uygulamalı çalışmalar düzenlemek.

            c. Bilgi Bankası: Postkolonyal teori üzerine yapılmış çalışmaların sanal ortamda toplanmasına imkân sağlamak.

            d. İletişim Ağı: Postkolonyal teori üzerine çalışan kişi/kurum/grupları içeren bir iletişim ağının oluşturulmasını sağlamak.

2. Sosyal Aktiviteler: Bu aktiviteleri akademik alandaki çalışmalardan ayıran özelliklerden biri akademi dünyasının dışında toplumun geniş kesimine açık çalışmalar olmasıdır.

            a. Sivil toplum kuruluşları, düşünce kuruluşları ve benzeri örgütlerin katkılarından yararlanarak toplumun farklı katmanlarına farkındalık oluşturmak üzere eğitim programları düzenlenir.

            b. Postkolonyal eleştiriyi kullanarak dünya, bölgesel ve yerel siyaseti okumak ve ileriye dönük projeksiyonlarda bulunmak.

            c. Türkiye’nin demokratikleşme sürecine destek sağlamak, sürdürülebilir gelişmişlik alanındaki çalışmalara katkı sağlamak.

            d. “Yeni Türkiye” kavramının doğru şekilde geliştirilmesine katkıda bulunmak.

            e. İnsanı anlamaya yönelik ve insan odaklı yönetim sisteminin oluşturulmasında bilgi üretmek.

            f. Devlet merkezli yönetimden vatandaş merkezli yönetime geçiş perspektifi çerçevesinde projeksiyonlar üretmek.