Kişilik mi çevreyi, çevre mi kişiliği değiştiriyor?

Üsküdar Üniversitesi Psikoloji İngilizce Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. İbrahim Şenay, Psikoloji İngilizce Bölümü seminerleri kapsamında “Culture and Adult Personality Development” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

Kişilik ve çevre arasında nasıl bir ilişki var?

Prof. Dr. İbrahim Şenay, insan kişiliğinin gelişiminde kültürün ve çevresel faktörlerin payı olduğuna değindi; “Bir kültürün bireylerinin kişilik gelişimi ve değişimi, hayat boyunca içinde yaşadıkları kültürün etkisinde devam eder ve kültürlerinin gelecekte nasıl değişim geçirebileceğiyle yakından ilişkili olabilir. Örneğin, değişik ülkelerde kişilik, hayat boyu farklı şekilde değişim gösterir. Ülkelerarası kişilik, gelişimindeki ve değişimindeki bu farklar,  ülkelerdeki kültürlerin gelecekte nasıl bir değişim geçirebileceğini tahmin etmede ipuçları verebilir. Türkiye kültüründeki yetişkin yaşlarda meydana gelen kişilik değişimleri diğer ülkedekilerle yan yana incelendiğinde üç muhtemel simülasyon senaryosu düşünülebilir.

Birinci senaryoda insan kişiliği ve iklim, coğrafya, ekonomi, sağlık, kültür, güvenlik gibi çevresel faktörler dengeli halini devam ettirebilir. Bunun sonucu olarak, Türkiye’deki bireylerin kişilik gelişimine, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında günümüz Türkiye’sinin temel olarak toplulukçu, gelecekten kaygılı ve hem sert hem şefkatli ülke kültürü damga vurmaya devam edebilir.

Diğer iki senaryoda ise, ya çevresel faktörler, kişiliği ya da kişilik, çevresel faktörleri değiştirebilir. Bu iki durumda, Türkiye, şuan tam ortasını temsil ettiği bir kültürel boyut üzerinde değişim geçirerek, ya uzun vadeli, geleceğe dönük veya daha kısa vadeli, geçmişin devamına dönük planlar yapan bir kültür olmaya doğru gidebilir. Bu son senaryoların her ikisinde de Türkiye’deki yetişkin yaşlarda meydana gelen kişilik gelişiminin ve değişiminin daha az toplulukçu, daha az güç ilişkilerine dayanan ve daha az gelecekten kaygılı bir kültürde gerçekleşmesi muhtemeldir.” dedi.

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)