Covıd- 19 için ek dozlara ihtiyaç var mı?
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Fizyoterapi Elektronörofizyoloji Program Başkanı Öğr. Görevlisi Öznur Özge Özcan Covıd-19 Aşılarının Avantajlarını ve Dezavantajlarını değerlendirdi.
“Yeni nesil aşılar çok farklı çeşitlerde bulunuyor”
Öğr. Görevlisi Öznur Özge Özcan, viral enfeksiyonlara karşı neden bu teknolojiler günümüzde kullanılmaya başlandı? Sorusunun cevabını şu ifadelerle yanıtladı; “Yeni teknolojik aşılar enfeksiyonlardan öte kanser gibi Aids gibi hastalıklara çünkü onların herhangi bir patolojik durumları birden fazla sebebe bağlı olabiliyordu. Mesela kanseri düşünelim, bunu bir viral enfeksiyonda tetikleyebiliyor. Genetik sebepler de olabiliyor aileden gelme gibi nedenler de olabiliyor. İnsanlar biz bu hastalıklardan nasıl kurtulabiliriz diye düşünüyor. Bizim geleneksel dediğimiz virüsü veya bakteriyi veya herhangi bir hastalık yapıcı mikro organizmayı aşı olarak kullanıyorduk. Kanser gibi bu hastalıklarda bunu yapamıyoruz çünkü bunun sebepleri daha farklı, zaman sizin bir teknolojiye ihtiyacınız var. Bu tabiki de profilaktik yani koruyucu olan ilaçlar aşı olarak adlandırdığımız ilaçlardır. Bu mRNA aşısı ilk kanserde çalışılmaya başlandı ve uzun seneler çalışıldı. DSÖ’nün faz çalışmalarını tamamladığı raflarda olan ve bununla ilgili hâlihazırda bulunan mRNA aşıları var daha önceden de biliniyordu. Prof. Dr. Uğur Şahin Almanya’da yaptığı çalışmada mRNA aşısını bileşen aşılardan mRNA aşılarını bizim hayatımıza soktu BioNTech sayesinde hızlı bir çalışma oldu onların çalışması son bir buçuk yılda ülkemizde bu tarz teknolojik aşıların altyapısını kurmaya başladı.” dedi.
“Kendilerinin varyasyonlarını üretiyorlar”
Covıd-19 virüsünü tüm detaylarıyla ele alan Özcan; “Covid-19 yuvarlak bir virüs ve normal virüsler gibi ayakları yok bu virüsün taçları var şeklini internete yazarak görebilirsiniz bu taç proteinleri aşı üretirken bizim için çok önemli oldu neden? Özellikle akciğerimizi alt üst eden tabi vücudun farklı yerlerine de etki ettiğine dair çalışmalar var. Bizim hücrelerimizin dışında bir katman var bu virüs boynuz proteinleriyle hücrelerimizin üstündeki proteinlere tutunup kendini hücrenin içine giriş yolu buluyor ve kendini çoğaltıyor. Biliyorsunuz ki Erciyes Üniversitesi Virüs Benzeri Partikülleri çalışmaya başladı. Covid-19 DNA bazlı aşı kullanamayız çünkü Covid-19 sadece RNA ya sahip yani kendini çoğaltmak için hücreye ihtiyacı var. Şimdi virüsler nasıl çoğalıyor basit bir şekilde anlatayım. Virüslerin içlerinde uygun materyalleri yok bunun için konakçı bir hücreye ihtiyacı var kendilerini çoğaltmak için bizlerde gelişmiş canlılar olduğumuz için içimize girerek kendilerini çoğaltıyorlar. Kendilerinin varyasyonlarını üretiyorlar.” şeklinde konuştu.
“Ek dozlara mutlaka ihtiyaç var”
Şu anda bulunan tüm aşıların ek doza ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Özcan; “Ek dozlara maalesef ihtiyaç duyuyoruz şu anda bulunan bütün aşılar olsun Erciyes Üniversitesinin ürettiği aşı olsun ek dozlara mutlaka ihtiyaç var. Bilim insanları bunu nasıl tek doza düşürürüz. Enjeksiyon dışında nasıl yapılabilir bu teknoloji üzerinde çalışılıyor. Madem daha iyisi çıkacak niye bugün bu aşıyı oluyorum diye düşünmeyin. Şu anda elimizde bu var savaşabileceğimiz yarın onu yenebilecek bir silah bulabiliriz her zaman bir kalkanımız olacak o da bilimdir.” dedi.
Yerli aşılardan bahseden Öznur Özcan sözlerini şu ifadelerle noktaladı; “ODTÜ-Bilkent Üniversitesi, Virüs Benzeri Parçacık yöntemiyle yürüttükleri aşı adayı DSO listesinde preklinik aşamada görünmekle birlikte 27 Mart 2021 de Ankara Onkoloji Hastanesinde Faz 1 çalışmasına başlamış durumda. Sağlık Bakanlığı VLP aşılarını genetik materyali olmayan boş virüs kabuklarının hastalığa sebep olan virüsün yapısını taklit ederek yerleştiği canlıda antikor üretimini sağlaması, prensibi ile hazırlanan aşı olarak tanımlıyor. Geliştirilen virüs benzeri parçacıklar (Virüs Kabukları) virüsü enfeksiyon oluşturmayacak şekilde taklit ediyor. Hastalığa neden olmayan bu parçacıklar bağışıklık tepkisi uyandırıyor.”
Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)