Bilgeliğin bilimi: “Pozitif Psikoloji”
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, artık normal psikolojiden bilgelik psikolojisine adım atmamız gerektiğini belirterek, “Pozitif psikoloji 'bilgeliğin bilimi' anlamına geliyor ve insanlara bilgeliği öğretmeyi hedefliyor” diye konuştu.
Kahramanmaraş İl Müftülüğü’nün düzenlediği ve moderatörlüğünü Psikolojik Danışman Seyyid Şişman’ın üstlendiği çevrimiçi etkinliğe konuk olan Prof. Dr. Tarhan, "Pozitif Psikoloji" başlığı altında değerlendirmelerde bulundu.
“Pozitif psikoloji Polyannacılık değildir”
Pozitif psikolojinin insanlardaki ümitsizlik ve mutsuzluk nedeniyle ortaya çıktığını aktaran Prof. Dr. Nevzat Tarhan, pozitif psikolojinin boş bir iyimserlik olmadığını ifade ederek; “Pozitif psikoloji deyince Polyannacılık anlaşılıyor, hâlbuki hiç alakası yok. Pozitif psikoloji ekonomik refahın artmasına rağmen, psikolojik sıkıntıların çoğalması nedeniyle ortaya çıktı. Pozitif psikoloji 'iyilik hali' olarak tanımlanıyor, bu kavram bizim kültürümüzde 'afiyet' kelimesiyle ifade ediliyor. Pozitif psikolojiyle alakalı araştırmalarım sonucunda batı dünyasının, doğu bilgeliği ve Anadolu irfanını sistematize ettiğini ve bir bilim dalı olarak sunduğunu gördüm. Burada kaynak olarak Mevlana'yı kullandıklarını ama referans vermediklerini gördüm. Mevlana ve Yunusumuzu anlatamamak bizim kusurumuz. Bunun üzerine 'Pozitif Psikoloji' kitabımı kısa bir süre içinde çıkardık. Bu kitap tamamen duyguları yönetmeyi öğretiyor. İslami literatürde bunun adı 'nefis terbiyesi'. Pozitif psikoloji insanların hasta olmaması için çalışır. İnsanlara sadece hastalık sağlığı değil, sağlık sağlığı da gerekli” ifadelerini kullandı.
“Pozitif psikoloji bilgeliğin bilimidir”
Pozitif psikolojinin bilgeliği öğrettiğini aktaran Tarhan şöyle devam etti:
“Pozitif psikoloji ile terk ettiğimiz insani değerleri hatırladık. Pozitif psikoloji 'bilgeliğin bilimi' anlamına geliyor ve insanlara bilgeliği öğretmeyi hedefliyor. Artık normal psikolojiden, bilgelik psikolojisine adım atmamız lazım. Bunu yaparsak gelecek nesiller de kurtulur. COVID-19 Pandemisi dünyadaki krizi büyüttü. Artan intihar vakaları nedeniyle ülkeler Yalnızlık Bakanlıkları kuruyorlar. Buna sebep olan maalesef bilim. Varoluşun anlamı ve sebebi her geçen dönem biraz daha zarar gördü. Şuanda insanlık cahiliye dönemini yaşıyor. Hedonizm, zevk peşinde koşmak batının içinde olduğu durumu özetliyor”.
“Klasik psikoloji karşı tarafı değiştirmeye odaklı”
Klasik psikoloji ve pozitif psikoloji arasındaki farklara da değinen Tarhan; “Klasik psikoloji öğretisi insanları değiştirmeye odaklıydı. Pozitif psikolojiye göre ilk adım öz bilinç ve kendini tanımak. Yani ilk olarak karşındakini değil, kendini geliştirmen gerekiyor. İkinci adım 'öz yönetim'. Kendisini yönetemeyen, bir aileyi veya bir sınıfı yönetemez. Buna 'psikolojik hizalama' deniliyor. Kişi, sosyal ortama girdiği zaman en doğru pozisyon almayı öğrenecek. Üçüncü adım 'sosyal bilinç' yani, toplumu tanımak. Empati yapabilmek, bizim toplumumuzda diğerkâmlık olarak geçer. Dördüncü adım 'ilişki yönetimi'. Şiddet eğitimleri pozitif psikoloji kaynaklı olursa, şiddet azalır” dedi.
“Pozitif psikoloji, Peygamber efendimizin bu zamandaki öğretileridir”
Batıda yaşanan ahlaki bozulmaların toplumumuzda henüz kırılma olarak görüldüğünü aktaran Tarhan; “Bu kırılmaların bozulmaya dönüşmemesi için gençlerimize pozitif psikoloji eğitimi vermeliyiz. Pozitif psikoloji insanların davranışlarına olumlu bakma eğitimi veriyor. Mevlana'da böyle diyor, 'Güzel gören güzel düşünür; güzel düşünen hayatından zevk alır'. Pozitif psikoloji hayatı güzel görmeyi öğretiyor. Peygamber Efendimiz sahabelere olumlu bakış açısını öğretmiştir. Pozitif psikoloji, Peygamber Efendimiz'in bu zamandaki öğretileridir. İslamiyet’in güzel yüzünü insanlara göstermemiz lazım. İslamofobinin oluşmasına bu yolla engel olabiliriz. Peygamber Efendimiz vaktinin çoğunu savaşarak değil, gönülleri fethetmeye gayret ederek geçirmiştir” diye konuştu.
Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)