ASSAM-ASDER Aylık E-Seminerlerinin 3’üncüsü Gerçekleştirildi

Üsküdar Üniversitesi, Adaleti Savunanlar Derneği (ASDER) ve Adaleti Savunanlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Derneği (ASSAM) tarafından düzenlenen aylık e-seminerlerinin üçüncüsü gerçekleşti. Etkinliğin bu ayki konuğu Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Emekli Öğr. Üyesi Prof. Dr. Servet Armağan, “İslam Hukukunda Temel Hak ve Hürriyetler, İslam Birliği İnsan Hakları Mahkemesi” başlığı altında değerlendirmelerde bulundu.

“Demokrasi, seçim, medya gibi unsunlar düşünceleri açıklamak için birer vasıtadır” 

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın da katılım sağladığı programda temel hak ve hürriyetlerin İslam hukukundaki yerine değinen Armağan; “Eski Fıkıh kitaplarında yani İslam hukuku kitaplarında Temek Haklar ve Hürriyetler diye bir bölüm yoktur. Eski Fıkıh kitaplarında daha çok, müşteriklerin ortaya çıkmasından ve eserlerin verilmesinden sonra evlenme, boşanma, cinayet konuları inceleniyor. Fakat temel hak ve hürriyetler dediğimiz ve asrımızda konuştuğumuz konu ayrı bir bölüm halinde yer almamıştır. Çok dağınık biçimde, çeşitli mevzuların içinde yer almıştır. Temsili demokrasinin olmaması, basın vasıtalarının olmaması buna sebep olmuştur. Çünkü temsili demokrasi, seçim, parlamento, gazeteler ve medya unsurları insanların düşüncelerini açıklamaları, hak ve hürriyetlerden istifade etmeleri için birer vasıtadır.” Dedi.

“Veda Hutbesinin içinde hak ve hürriyetlerle ilgili birçok şey var”

En son değişikliklerle 1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası kitabından söz eden Armağan; “İslam Hukukunda Temel Haklar ve Hürriyetler dediğimiz zaman bunun kaynağı ayetler, hadisler ve Veda Hutbesidir, bu konuda elde tutacağımız ana dayanaklarımız bunlardır. Çünkü Veda Hutbesinin içinde hak ve hürriyetlerle ilgili çok şey vardır. O yüzden ben kitabımın arkasına ek olarak Veda Hutbesinin metnini koydum. Ayrıca okuyucular istifade etsin diye İnsan Hakları Beyannamesi, Fransız Yurttaş Hakları Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi gibi bütün ek metinleri koydum. Bu kitabı yazarken Anayasa’nın sistematiğini esas aldım. Çünkü bu, modern bir ayrımdır. 1982 Anayasası modern asırda yapılmış bir anayasadır. Bu anayasanın tertibine göre başta Temel Haklar ve Hürriyetler, arkasından hürriyetlerin dörde ayrılmış şekilde düzenlemesini görüyoruz. Birincisi şahsi hürriyetler, ikincisi iktisadi sosyal haklar, üçüncüsü siyasi haklar, dördüncüsü ise ekonomik haklar diye dört bölümde yazılmış. Ben de aynı bölümleri muhafaza ettim ki bugün modern tahsil yapan kimseler bunu daha kolayca anlayabilsin.” Şeklinde konuştu.

“Anayasadaki temel hak ve hürriyet düzenlemelerinin hepsi İslam hukukunda da vardır”

 İslam hukukunun temel kaynaklarından da bahseden Prof. Dr. Armağan; “İnsan hakları denildiği zaman aklımıza insan hakları bildirgeleri geliyor. Mesela 1948 Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Beyannamesi, 1989 İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi. Hatta Afrika Birliğinin de kendine has bazı beyannameleri var. Fakat en moderni ve gelişmişi Birleşmiş Milletler ve Avrupa İnsan Hakları Beyannamelerinin tertibi ve gelişmiş şeklidir. Temel hak ve hürriyetlerin anayasada düzenlemelerinin hepsi İslam hukukunda da vardır. Mesela kişi güvenliği, kişi hürriyeti ve özel hayatın gizliliği. Laik hukuk öğretimi yapan kimseler bunu bilmeden, ‘Özel hayatın gizliliği İslam hukukunda yoktur’ derlerdi. Bir İngiliz hukukçu konferans vermeye İstanbul’a gelmişti. ‘Bu özel hayatın gizliliğini biz ancak 19. asrın sonunda 20. asırda tanımaya, anlamaya başladık. Yani dünya bunu çok geç anladı.’ demişti. Ben de orada ‘Peygamberimizin hadislerinde ve ayetlerinde özel hayatın gizliliği düzenlenmiştir’ diyerek örnek verdim. Evlere kapılardan giriniz, duvarı atlayarak, pencereyi zorlayarak içeri girmeyin diye ayetler var. İngiliz profesör İslam hukukunda böyle bir şey düzenlendiğini ilk defa duyduğunu söyledi. Kısacası bugün modern dünyada kabul edilmiş ve 1982 Anayasasında da yer almış hürriyetlerin hepsi ve daha fazlası İslam hukukunun bu temel 3 kaynağından yola çıkılarak düzenlenmiştir.” İfadelerini kullandı.

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)