Mütevelli Heyet Üyemiz Prof. Dr. Yunus Çengel’den mutlu ve başarılı bir yaşam için 10 altın kural

Üsküdar Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Yunus Çengel mutlu ve başarılı bir yaşam için 10 altın kuralı sırladı.
 
1 Doğruluğu gözet, doğruyu yap.

Adil ol ve insaflı davran. ­­­Sadece hak ve adaleti referans al. Adalete herkes razı olur. Başkaların haksız ve adaletsiz davranışlarını ölçü olarak alma; misilleme yapma. Aynıyla karşılık vermenin cazibesine kapılma. Güçlü iken gücünü kullanmamanın gücünü keşfet. İki yanlış bir doğru yapmaz. Masumiyet esastır; suç ve hata bireyseldir. Birinin hatasından başkası sorumlu olmaz. Haksızlığa razı olmak, ona ortak olmaktır. Hata ile bir masumu mahkûm etmektense, bir suçluyu salıvermek daha adildir.

Etik değerleri olmayan bir insan, dünyaya salıverilmiş vahşi bir hayvandır. Gerçek medenilik, insaniliktir. Menfaati değil, fazileti esas al. Gerçek karakter, kendisinden hiçbir menfaat gelmeyecek kişiye davranışta belli olur. Bir şey kanunlara uygun da olsa, herkes yapıyor da olsa, menfaat dahi sağlıyor olsa, doğru değil ise yapma. Yapıcı ol, yıkıcı olma. Mağdur ol, ama mağdur etme. Aldan, ama aldatma. Empati yap ve başkalarının gözüyle görmeye çalış. Bir işin gerçek ücreti, karşılığında ne aldığın değil onunla ne olduğundur.

2 İyilik et, iyilik bul.

Layık olsun, olmasın; karşılık versin, vermesin; herkese iyi davran. Bunu başkaları iyi olduğu için değil, sen özünde iyi olduğun için yap. Hal, söz ve hareketlerinle bugün ne ekersen, yarın onu biçersin. Rüzgâr eken, fırtına biçer. İyilik eden, iyilik bulur. Saygı gösteren, saygı görür. Affeden, affedilir. Hata yapınca nasıl davranılsın istiyorsan, hata yapanlara öyle davran. Teşekkür ve iltifat etmek, iyilik ve güzelliği takdir ve teşvik etmektir. İyi niyetini suiistimal edenler yüzünden iyi olmayı bırakma.
Önemli olmak iyidir, ama iyi olmak daha önemlidir. Kendin olma, daha iyi biri ol.

Daha iyi olmayı bırakan, iyi olmayı da bırakır. Gerçek cömertlik, hiçbir zaman taktir etmeyecek olan birine iyilik yapmaktır. Borcu olmayanların kimseye bir şey vermediği bir dünya, yoksul bir dünyadır. Bir kişinin dünyasını değiştirmek, dünyayı değiştirmektir. Bir gün tanımadığın birisine verdiğin bir tebessüm, o gün o kişinin dünyasına doğan tek güneş olabilir. Her insan gizemli bir çekirdektir; uygun bir zaman dilimine ekilir, hayat şartları ile sulanır ve karakterini meyve verir.

3 Güzel bak, iyiye yor. 

İyimserliği temel hayat felsefen yap. Pozitif ol ve olumlu bak. Olumsuzlukları olgunlukla karşıla. İyimserler iyiye yorup ferahlık, kötümserler kötüye yorup kasvet saçar. Kişi göz, kulak, ağız, akıl ve duygularıyla yedikleridir. Güzel ve temiz olanı ye, pis ve çirkin olanı bırak.  Beslenen duygular gelişir, beslenmeyenler cılız kalır. Nazik söz, kulaklara nezih bir ziyafettir. Gözünle sadece iyilik, güzellik, temizlik ve mükemmellik ye; çirkin şeylere gözünü kapat. Dünyanı güzel hal, söz ve hareketlerle inşa et. Söylemeden yutulan kötü sözler yüzünden kimse midesini incitmemiştir. Memnun olan, mutlu olur.

Beklenti seviyesi ne kadar yüksek olursa, memnuniyet seviyesi o kadar düşük olur. İyimser kişi gülü, kötümser ise dikeni görür. Kara bir gözlük takan, dünyayı sadece kendine karanlık eder. Yaradılışta iyilik, güzellik ve hayır esastır. Her şeyin güzel yüzüne bak. Şüpheli durumları iyiye yor. Bakış açısı sihirli bir gözlüktür. Nasıl bakarsan, öyle görürsün; nasıl görürsen öyle olursun. Algı, gerçeklikten daha önemlidir. Dünya, herkesin kendi penceresinden, kendi gözlüğüyle ve kendi filtreleriyle bakarak gördüğüdür. Aynı dünya birine cennet iken, bir diğerine cehennemdir. Güven duygusunun gelişmediği ortamlarda gelişim olmaz. Güven ve ümit hayat verir; korku ve karamsarlık ömrü yer bitirir. İyi niyet, iyi zan, iyi karakter ve iyi düşünce kişiyi mutluluğa götürür.

4 Sevgiyle yaklaş, alçakgönüllü ol.

 Sevmeyi sev, düşmanlığa düşman ol. Korkutarak değil, sevdirerek iş gör. Kendini seviyorsan kalbine kin, garaz, haset, intikam, kıskançlık, düşmanlık, kibir ve kendini beğenme hislerinin girmesine izin verme. Hiç nefret etmeyen bir kalp, hiç solmayan bir tebessüm ve hiç incitmeyen bir dokunuşa sahip ol. Sevgi gösterenler, zekilik sergileyenlerden daha çok hayranlık yaratır. Affedemeyen, sevemez.

Düşmanları bozguna uğratan sihirli silah, sevgidir. Kibir küçültür, alçakgönüllülük büyültür. Büyüklüğün ölçüsü küçüklük, küçüklüğün ölçüsü büyüklüktür. Küçüldükçe büyürsün, büyüdükçe küçülürsün. Kendini överek büyütmeye çalışan, küçüklüğünü gösterir. Umursamayan, umursanmaz. Kendini beğeneni başkaları beğenmez. Benliğini yok et ki varlık bulasın. Olgunluğun ölçüsü, hoş görmektir. İyi geçimin sırrı kusursuz olmak değil, kusurları görmezden gelmektir. Ergin insan kendine bakınca kusurlarını, başkalarına bakınca meziyetlerini görür. Erdem odur ki dost-düşman herkes takdir eder.  

5 Uzlaşmacı davran, uyumlu ol.

Hayır, barıştadır. Huzur, uzlaşmadadır. Uyumluluk alçak gönüllülükten, uyumsuzluk kibirdendir. Hayatta en önemli yolculuk, uzlaşma yönünde atılan adımlardır. Kendiyle barışık olmayan kişiyle, başkaları da barışık olmaz. Bir şey tamamen elde edilmezse, tamamen terk de edilmez. En iyi, iyinin düşmanıdır. Bazen iyi, en iyiden daha iyidir; çünkü iyide uzlaşı ve birlik, en iyide ise uzlaşmazlık ve ayrılık vardır. Hızlı yürüyen, tek başına gider. Büyük işler yapan bir ekibin en küçük parçası da büyüktür. Uyumlu birlikten doğan sinerji, bütünü parçalarının toplamından daha büyük eder.

6 Mutlu et, mutluluk bul.

 ‘Ben’ değil ‘o’ odaklı ol. Vermek, almaktan iyidir. Almaya giden yol, vermekten geçer. Mutluluk, aldığının biraz daha fazlasını vermektir. Başkalarını mutlu etme fırsatlarını kaçırma. Adalet güzeldir; ama lütuf, ihsan ve ikram daha güzeldir. Şefkat hissindeki yüksek haz, karşılıksız vermenin peşin ücretidir. En değerli şeyler, para ile satın alınamayanlardır. En cimri dil, tatlı bir sözü esirgeyendir. İnsanlığa yakışır en yüksek ve sürekli mutluluk, başkalarını mutlu etmekten gelen mutluluktur. Mutlu olmaya çalışan, onu kaçırır. Mutlu etmeye çalışan ise kendini mutluluğun içinde bulur.

7 Eleştirel bak, daha iyisi için didin.

Eleştirel düşünce, bilgiden daha önemlidir. Sapı samandan, kömürü elmastan, hayali hakikatten ayrıştıran, eleştirel düşüncedir. Sorgulama, gelişme ve ilerlemenin motorudur. Yenilik, hayal etmeyle başlar. Bugünün hayali, yarının gerçeğidir. Yaratıcı düşünce, olmayanı zihinde var etmektir. Ezbercilik, ezberlemek değil sorgulamamaktır. Doğruların büyük çoğunluğu mutlak değil izafidir; şartlar değişince birçok doğru yanlış oluverir. Dünün birçok doğrusu, bugünün safsatasıdır.
Her söylenen doğru olmalı, ama her doğruyu söylemek doğru değildir.

Doğru bir şeyi yanlış bir yer veya zamanda söylemek, yanlış yapmaktır. Alışkanlık ve önyargılardan doğan körlükten sıyrıl ve hür fikirli ol. Eleştirel bak, ama yapıcı ol. Yıkmak kolay, yapmak zordur. Daha iyisini yerine koyamayacağın bir şeyi yıkma. Aklı devre dışı bırakan genellemelerden uzak dur. Yeni fikirlere açık ol ve farklı düşünenlere değer ver. Halin gereklerini, zamanın gerçeklerini ve çağın yükselen değerlerini iyi oku ve onların rüzgarını karşına değil, arkana al. Geçerli doğrular sepetlerinde depremler yaratan ve tüm ezberleri bozan paradigma kaymalarına kayıtsız kalma.

8 Girdi değil, çıktı odaklı ol. 

Yapacağın şeye karar verirken muhtemel sonuçlarını düşün. Hasat etmek istediğin meyveye göre çekirdek dik. Olaylara bütüncül bak; resmin bütününü görmeye çalış. Tek bir halkaya değil, zincire göre hüküm ver. Rasyonel bir yaklaşımla tam ve doğru bilgiye dayalı fayda/zarar analizi yap. Akıl ve doğru bilgiyi rehber edin. Duygularınla değil, aklınla karar ver. Her söylediğini düşün, ama her düşündüğünü söyleme. Hüküm, çoğunluğa göredir. İyilikleri kötülüklerinden fazla olan kişi, iyi bir kişidir. Zararı faydasından fazla olan adet ve alışkanlıkları terk et. Bir iş için ne kadar çok kaynak kullanıldığı değil, o kaynakla ne kadar çok iş yapıldığı mühimdir. Başarının sırrı çok çalışmak değil, etkin ve verimli çalışmaktır. Hayatta kendini neye hazırlarsan, hayat da sana onu hazırlar.

9 Cesur ol, risk al.

Değişim ve gelişim, zamanın iki değişmez değeridir. Hızla değişen ve gelişen bir ortamda, değişime ayak uyduramayan geri gider. Yenilikçi ve girişimci ol. Korku ve evhamın kararlarını etkilemesine izin verme. Küçük bir zarar yüzünden, büyük kâr getirecek bir işe girmemek, büyük bir zarara girmektir. Azimli ol, ama hırs yapma. Başarı, sebattadır. Hata yapmaktan ve başarısız olmaktan korkma. Geçmiş başarısızlıklarının cesaretini kırmasına izin verme. Hiç hata yapmayan, hiç büyük başarısı olmayandır. Risk olmayan işte büyük hayır yoktur. Engeller, aşılmak içindir. Korkaklar silik kalmaya mahkumdur. En değerli şeyin hayatınsa, yaşamıyorsun demektir.

10 Güzellik ve mükemmelliği hedefle.

Güzellik ve mükemmellik bizzat sevilir. Güzellik, uyumluluk ve yerli yerindeliktir. Heyecanını canlı tut ve bu ateşi alevlendiren işlere giriş. Ne yaparsan yap, ama mümkün olanın en güzelini ve mükemmelini yap. Bir şey yapmaya değerse, en mükemmel şekilde yapmaya değer. Kolaylaştır, zorlaştırma. Basitliğin gücünü ve cazibesini keşfet. Hal ve hareket, sözden daha yüksek sesle konuşur. İş, kişinin aynasıdır. Yapılan işteki mükemmellik, yapandaki mükemmelliği gösterir. Büyüklük mal ve makamda değil, mükemmelliktedir. Sonunda kalacak olan, insanın ne kadar yaşadığı değil, yaşam süresine ne kadar güzellik ve mükemmellik sığdırdığıdır. En kalıcı isimler, soğuk mezar taşlarına kazınanlar değil sıcak kalplere yazılanlardır.

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)