Cumhuriyet, Türkiye’yi çağdaş uygarlığın bir parçası haline getirmiştir

Cumhuriyet’in ilanının 95. yıl dönümünde Üsküdar Üniversitesi’nde düzenlenen panelde Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında siyasi, ekonomik ve sosyal alanda yaşadığı olaylar ele alındı. Prof. Dr. İhsan Güneş, Türkiye Cumhuriyeti’nin zorlu şartlarda kurulmasına rağmen eğitimden sağlığa, iktisadi kalkınmadan kadın erkek eşitliğine kadar pek çok alanda önemli atılımlar yaptığını söyledi. Güneş, “Cumhuriyet, Türkiye’yi çağdaş uygarlığın bir parçası haline getirmiştir” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi tarafından Cumhuriyet’in ilanının 95. yıl dönümü münasebetiyle “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türkiye’nin Siyasi, Ekonomik ve Sosyal Varlığı” başlıklı panel düzenlendi.

Üsküdar Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Nermin Tarhan Konferans Salonu’nda düzenlenen panelde Dr. Rifat Uçarol, Prof. Dr. İhsan Güneş ve Prof. Dr. Vahdettin Engin, Cumhuriyet’in ilan edildiği yıllardan bugüne kadar geçirdiği süreç siyasi, ekonomik ve toplumsal açılardan değerlendirildi.



Dünden bugüne Cumhuriyet 

Üsküdar Üniversitesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Hadiye Yılmaz Odabaşı, moderatörlüğünü yaptığı panelde bugünkü Türkiye ile eski Türkiye’yi karşılaştıracaklarını belirterek “Misafirlerimiz Türkiye’de dünya tarihi denildiğinde ilk akla gelen isim Dr. Rifat Uçarol.  Cumhuriyet tarihi literatürüne sayısız çalışmalarıyla katkı yapmış, bilhassa Cumhuriyet hükümetlerini kendisinden öğrendiğimiz Prof. Dr. İhsan Güneş. İkinci Abdülhamit ve devrim çalışmalarıyla tanıdığımız artık çalışmalarına Cumhuriyeti de yansıtmış bir hocamız; Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahdettin Engin. Hep birlikte 80-90 sene evveline gideceğiz. O zamanki genel manzarayı hatırlayacağız” dedi.




Cumhuriyet sanayileşmeye önem vermiştir

Türkiye Cumhuriyeti’nin zorlu şartlarda kurulmasına rağmen eğitimden sağlığa, iktisadi kalkınmadan kadın erkek eşitliğine kadar pek çok alanda önemli atılımlar yaptığını belirten Prof. Dr. İhsan Güneş, “Cumhuriyet sanayileşmeye önem vermiştir. İzlediği devletçi politikayla bugün gururla benimsediğimiz müessese ve tesisler kurmuştur, oluşturmuştur. Sağlık bakımından baktığımızda son derece önemli sıkıntılar vardır. Doğru düzgün hastaneleriniz yoktur, aşınız doktorunuz yoktur. Cumhuriyet bunları aşarak Türkiye’yi çağdaş uygarlığın bir parçası haline getirmiştir. Eksiklikler olmamış mı? Elbette var, dün de vardı, bugün de var. Gelecekte de olacak. Gelişmiş ülkelerin eksiklikleri yok mu? Elbette var. Bu eksiklikleri gidermek bize düşen bir görevdir. Cumhuriyeti korumak sözle olmuyor, Cumhuriyet’in ilkelerine sahip çıkarak geliştirmek, güçlendirmek gerekiyor. ” dedi.




Atatürk, ülkeyi büyütecek arayışlar içerisinde oldu

Prof. Dr. Vahdettin Engin, Cumhuriyet’in ilk yıllarında zor bir dönem yaşandığını ama sonrasında coşkulu bir atılım olduğunu belirterek “Türkiye Cumhuriyeti, öncesinde bir imparatorluktur; Osmanlı devleti, son dönemlerinde zafiyet gösterse de Mustafa Kemal Atatürk bir imparatorluğun mirasçısı bir devlet olarak Türkiye Cumhuriyetini de o konuma yükseltecek tarzda politikalar üretmeyi tercih etmiştir. Dış politikada özellikle öncelikle bölgesel güç haline gelmek, ondan sonra da eski güçlü ünlerine kavuşmuş bir Türkiye hayal ediyor ve bunu yapmaya çalışıyor. Bunu neden önemsiyor? Çünkü Türkler’in hakim olduğu bir dünyada adalet ve barış oluyor. O nedenle ülkeyi büyütecek arayışlar içerisinde olmuş” dedi.

Atatürk uçak fabrikası yaptı

Cumhuriyetin ilk yıllarında birtakım hedefler olduğunu belirten Engin, “Bunlar aşama aşama gerçekleştirilmesi gereken hedefler. Dolayısıyla dış politika anlamında saygın bir ülke. İktisaden baktığınızda ise müthiş bir demiryolu havzası var. Hem daha önceki demiryollarını devletleştirme, yeni hatlar yapma şeklinde. Atatürk uçak fabrikası yaptı 1926’da, bizim uçak fabrikamız var. Eğer devam etseydi bugün Türkiye kendi yolcu uçaklarını yapabilen bir ülke olacaktı. 1947’deki Marshall yardımları ve birtakım gelişmeler çerçevesinde Türkiye’nin önü kesilmiştir. Nuri Demirağ diye çok değerli bir insan var. Hem demiryolu yapma anlamında hem de uçak fabrikası yapıyor. Yaptığı yolcu uçağıyla Çekoslovakya’ya ve Atina’ya gitti fakat Türk Hava Kurumu ısmarlamış olduğu uçakları satın almadı. Çünkü şöyle bir argüman ortaya koyuyor; ABD bana bedava verirken ben bunları parayla almayı izah edemem. Ama netice itibarıyla Atatürk’ün başlatmış olduğu hamleler iktisaden de son derece güçlüydü, çok sayıda fabrika yapıldı.” diye konuştu. Prof. Dr. Engin, tüm bu atılımların önemsenmesi gerektiğine ve sahip çıkılması gerektiğine dikkat çekti.



Cumhuriyet ne kazandırdı?

Cumhuriyet’in birçok şey kazandırdığını belirten Dr. Rifat Uçarol da “Cumhuriyet, Türkiye’yi ikinci dünya savaşına sokmamıştır. Bundan daha önemli bir kazanç olamaz. Milyonlarca insanımız belki ölecekti. Türkiye bugüne kadar gelebilmişse Atatürk’ün deyimiyle Cumhuriyet’in erdemi ve Türk halkına yakışan en güzel rejimin Cumhuriyet olmasından dolayıdır. Başta Atatürk olmak üzere onun kuşağı ve emeği geçenleri saygı ve minnetle anıyorum” dedi. Dr. Uçarol, Cumhuriyet döneminin en önemli özelliklerinden birinin de bilim ve sanat insanlarını en üst makamlara getirmesi olduğunu ifade ederek örnek olarak Yahya Kemal Beyatlı’nın Polonya ve sonrasında İspanya Büyükelçisi olduğunu söyledi.

Panelin sonunda katılımcılar birlikte hatıra fotoğrafı çektirdi.

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)