Göçmenler, Pandemide Daha Yoğun Yalnızlık Hissetti
Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü, pandemi sürecinde göçmen yalnızlığını araştırdı. Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı öncülüğünde Türkiye genelinde yürütülen araştırma, göçmen gruplarında yalnızlığın daha yoğun ve sık şekilde yaşandığını ortaya koydu. Sonuçlar katılımcıların büyük çoğunluğunun maddi zorluklar yaşadığını ortaya koydu. Araştırma, katılımcıların gelecek kaygısı yaşadığını da gözler önüne serdi.
Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı önderliğinde Türkiye genelinde “Pandemi Sürecinde Göçmen Yalnızlığının Boyutlarının Psiko-Sosyal Açıdan Değerlendirilmesi” amacıyla bir alan araştırması yürütüldü. Araştırmada Üsküdar Üniversitesi yüksek lisans öğrencileri Ceren Atlı, Zeynep Sena Akdağ ve Suzan Değirmenci de görev aldı.
Araştırma sürecinde İstanbul ili ve çevresinde kartopu örneklem kullanılırken, Gaziantep ve çevresinde bire bir görüşme ve tercüman desteğiyle anket gerçekleştirildi. 30 sorudan oluşan ankette 8 adet açık uçlu soru yer alırken; 10 adet soru ise sosyo demografik bilgileri edinme amaçlı soruldu. Göçmenlerin düzeyinin tespiti için Türkçe dil bilgisi, Türk arkadaşlar edinme durumu, Türk TV kanallarını izleme durumu sorulurken; yalnızlıkla mekansal bağlamda ilişkili olan hanehalkı sayısı ve ikamet edilen yerlere ilişkin sorular yöneltildi. Koruyucu faktörleri tespit etmek için var olan sosyal destek ağı ile boş zaman aktiviteleri soruldu.
Katılımcı profili çeşitlilik gösterdi
Araştırmada 24 erkek, 25 kadın olmak üzere 49 katılımcı yer aldı. 17-83 yaşları arasında bulunan katılımcıların yaş ortalaması 32,8 oldu. Katılımcıların %22,4’ü okur-yazar değilken; çoğunun eğitim düzeyi üniversite (%32,7) oldu. Üniversiteyi %26,5 ile lise, ,3 ile ilköğretim ve %2 ile yüksek lisans takip etti. Katılımcılardan 29’u evli, 17 katılımcı bekarken; 3 katılımcı eşinin vefat ettiğini belirtti. Katılımcılardan 17’si Türkmen, 16’sı Arap, 14’ü Kürt, biri Çerkes ve biri de Güney Sudan asıllı iken; katılımcıların meslek dağılımının da geniş olduğu görüldü. Katılımcılar arasında 10 öğrenci, 8 ev hanımı, 5 inşaat işçisi, 4 geçici işçinin yanı sıra öğretmenlik, mühendislik gibi farklı meslek gruplarından katılımcılar yer aldı. Katılımcıların %51’i ise hiç bir yerde çalışmadığını belirtti.Bu soruların yanıtı arandı
Araştırmada, aşağıdaki sorulara yanıt arandı:1. Sosyo-demografik faktörlere göre göçmenlerin yalnızlık düzeylerinde bir farklılaşma var mıdır?2. Türkiye’de bulunduğu süreye göre göçmenlerin yalnızlık düzeyleri farklılaşmakta mıdır?3. Türkiye’de kendi ülkesinden arkadaşı olma durumuna göre göçmenlerin yalnızlık düzeyleri farklılaşmakta mıdır?4. Türkiye’de bulunmasından memnuniyet durumuna göre göçmenlerin yalnızlık düzeyleri farklılaşmakta mıdır? 5. Mekansal ayrışmanın göçmen yalnızlığı düzeyindeki rolü nedir?6. TV ve sosyal medya kullanımının göçmen yalnızlığındaki rolü nedir?7. Covid-19 sürecinde göçmenlerin yalnızlık düzeyleri farklılaşmakta mıdır?%30 bazen aidiyet hissediyor
“Kendinizi şu an yaşadığınız yere ve çevreye ne derecede ait hissediyorsunuz?” diye sorulduğunda katılımcıların %30,6’sı bazen ait hissettiğini bazense ait hissetmediğini ifade ederken; %28,6’sı genelde ait hissettiğini belirtti. %20,4’ü genelde ait hissetmediğini belirtirken, %6,1’i hiç ait hissetmediğini ifade etti.%24,5 ülkesine dönmek istiyor
Katılımcılar önceki cevaplara paralel olarak “Şu an yaşadığınız yerde (ülke, şehir, mahalle) yaşamaya devam etmek istiyor musunuz?” sorusuna da %55,1’lik oranla “Evet, şu an yaşadığım ülkede ve şehirde yaşamaya devam etmek istiyorum” yanıtını verdi. Katılımcıların % 24,5’i ise kendi ülkesine dönmek istediğini belirtti. Katılımcıların ,3’ü yaşadıkları ülkeden memnun olduklarını ancak şehirlerini değiştirmek istediğini ifade ederken; %6,1’i ise ülke ve şehirden memnun olduklarını fakat mahallerini değiştirmek istediğini belirtti. Ankete göre katılımcıların hiçbiri başka ülkede yaşamayı istemediğini ifade etti.Yalnızlık hissediliyor
“Yalnızlık hissinizi 0 ile 10 arasında nerede konumlandırırsınız?” sorusuna katılımcıların %67,3’ü 0 ile 5 arasında konumlandırırken; 32,7’si 6 ile 10 arasında konumlandırmıştır. 9 katılımcı hiç yalnız hissetmediğini belirtirken, araştırmaya göre katılımcıların yarısından çoğu (33 kişi) ileri düzeyde yalnızlık hissetmemekte olduğunu beyan etti.Katılımcıların “Kendinizi yalnız hissediyorsanız, sizce yalnızlığınızın asıl sebebi nedir?” sorusuna verdikleri cevaplar çeşitlilik gösterdi. Genel olarak katılımcılar ailelerinden, ülkelerinden uzak olmanın ve arkadaşlarının olmayışının onları yalnızlığa ittiğini ileri sürdü. Daha genç kuşaklar gelecek ve sosyal çevre kaygısı gibi yanıtlar verirken, yaşlı kuşaklar ise yalnızlık duyma sebebini kendi yaşlarına atfettiler.İletişim düzeyi yeterli bulunmuyor
Katılımcılara “İnsanlarla karşılıklı iletişim düzeyiniz sizce yeterli mi?” sorusu yöneltilerek 1 ile 5 arasında değerlendirmeleri istendi. Katılımcıların ,3’ü bu soruya “Hayır yeterli değil, daha fazlasına gereksinim duyuyorum” (1) cevabı verirken; ,3’ü “Yeterli düzeyde ve hatta yeterli düzeyin üstünde olduğunu düşünüyorum” (5) cevabını verdi. Buna göre iletişim düzeyinde dengeli bir dağılım gözlemlendi.Çalışmada göçten önceki yalnızlık düzeyi ile göçten sonraki yalnızlık düzeyi arasında bir farklılık olup olmadığı saptanmaya çalışıldı. Sonuçlara göre katılımcıların %61,2’si yalnızlıkların arttığını, %32,7’si herhangi bir farklılık olmadığını ve %6,1’i yalnızlıklarının azaldığını düşündüğünü ifade etti. Buna göre göçmen olma durumunun katılımcıların çoğunun yalnızlıklarının artmasına sebep olduğu şeklinde değerlendirme yapıldı.Maddi zorluklar yaşadılar
Göçmenlerin Covid-19’dan nasıl etkilendiklerini tespit etmek için karantina sürecinde yaşanılan olumsuzluklar da soruldu. Sonuçlar katılımcıların büyük çoğunluğunun maddi zorluklar yaşadığını ortaya koydu. Bunu gelecek kaygısı takip etti. Karantina sürecinde yalnızlık düzeyinde bir değişiklik olup olmadığı sorusuna ise katılımcıların %59,2’si yalnızlık düzeylerinin arttığını belirtirken, %38,8’i yalnızlık düzeylerinde bir değişiklik olmadığını belirtti. 1 katılımcı ise yalnızlığının azaldığını bildirdi.Covid-19 süreci yalnızlığı artırdı
Yalnızlığın yeni bir olgu olmasa da yaşadığımız modern çağda sık görülen ve hatta bazı mekânsal ve kültürel yapılar açısından oldukça sıradanlaşan bir gerçekliğe dönüştüğünü kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şunları söyledi:“Pandemi gibi kriz dönemlerinde daha farklı bir boyut kazanan yalnızlığın özellikle göçmen gruplarda (mülteciler, sığınmacılar, vatansızlar ve diğer) daha yoğun ve sık yaşandığı gözlenmektedir. Nitekim vatandan ayrı kalma, yabancılaşma, kendini değersiz görme, yakınlarının yokluğu ve hayatta kalanları geride bırakmanın verdiği pişmanlık hissi, göçmenlerin yalnızlığa itilmesine neden olan etmenler arasında yer almaktadır. Bütün dünyayı etkisi altına COVİD 19 süreci bu yalnızlığı daha da artırmaktadır.” Dedi.Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)