Elia Kazan sineması ve yeni habercilik türleri

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi seminerlerinde bu hafta Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü Araştırma Görevlisi Besna Ağın “Elia Kazan Sineması’nda Gerçekçilik” konulu akademik çalışmasını katılımcılarla paylaştı. Yeni Medya ve Gazetecilik Bölümü Araştırma Görevlisi Selin Maden ise “Yeni Medya ve Yeni Habercilik Türleri” adlı sunumunu gerçekleştirdi. 

Seminerin ilk oturumunda Arş. Gör. Besna Ağın, 50’li yılların önemli yönetmenlerinden biri olan Elia Kazan'ın filmlerine ve o dönem içerisindeki realizm olgusunun Elia Kazan filmlerdeki işlenişine dikkat çekti. Arş. Gör. Besna Ağın, kırk yıldan fazla yönetmenlik kariyerine sahip olan Elia Kazan’ın, bu süre boyunca Amerikan film endüstrisindeki değişimlere hem tanıklık ettiğini hem de katkıda bulunduğunu aktardı. Besna Ağın, Kazan’ın On The Waterfront, A Streetcar Named Desire, East of Eden ve Splendor in the Grass filmlerinin yakaladığı finansal başarıdan ve son filmi olan The Last Tycoon ile farklarından bahsetti. Bu filmin aynı zamanda literatürdeki Elia Kazan çalışmalarında göz ardı edilen bir film olduğunu belirten Besna Ağın, sunumunda literatürdeki boşluğu doldurmak ve filme hak ettiği değeri vermek üzere bu çalışmayı yaptığını söyledi.  

Bir film hem estetik olmalı hem para kazandırmalı

The Last Tycoon filmi üzerinden metot oyunculuğuna ve filmlerindeki karakterlerin iki taraflılığına değinen Ağın, Kazan’ın filmlerindeki en önemli unsurun ambivalence (karşıt duyguları bir arada taşıma) kavramı olduğunu ifade etti. Neredeyse tüm filmlerinde bu kurgunun bir şekilde yer aldığını ileri süren Ağın, bu iki taraflılığın karakterleri tam anlamıyla tanımlama noktasında izleyiciyi zorlayan ve düşündüren bir sürecin oluşmasına zemin hazırladığını belirtti.

Şimdi yeni bir sanat öğrenmek gerekiyor

Elia Kazan’ın diyalog yönetmenliğinden görüntü yönetmenliğine geçiş sürecinin filmler üzerindeki yansımalarını da aktaran Besna Ağın, “Elia Kazan, sinemanın sadece diyaloglardan ve senaryo olgusundan ibaret olmadığını düşünen biriydi. O, filmlerini, farklı perspektifleri göz önüne alarak çeken bir yönetmendi” dedi. Sanat hayatına tiyatro yönetmenliğiyle başlayan Kazan'ın sinemaya geçiş sürecine de değinen Ağın, Elia Kazan'ın bu süreç hakkında hislerini anlatırken çok zorlandığını ve sinemaya yeni ve bambaşka bir sanat dalı olarak baktığını belirtti. Kendisini hem Hollywood içinde hem de dışında bir yönetmen olarak nitelendiren Elia Kazan'ın filmlerini “Sadece film yapıyordum” gibi basit ama realisttik bir bakış açısıyla oluşturduğuna değindi.



Gazeteciliğin tarihsel serüveni 

Seminerin ikinci oturumunda Arş. Gör. Selin Maden sunumuna geleneksel gazeteciliğin ortaya çıkışı, bilgisayar ve internet teknolojilerinin gelişiminden bahsederek başladı. Geleneksel gazeteciliğin başlangıç tarihinin tam olarak bilinmediğini ve konu hakkında çeşitli tartışmalar olduğunu ifade eden Maden “Günümüzde var olan gazetelerin oluşmasına katkı sağlayan en büyük gelişme matbaanın icat edilmesidir” dedi.

“Yeni medya demokratik süreçlere katkı sağlamaktadır”

Türkiye’de geleneksel gazeteciliğin gelişimini irdeleyen Maden bu sürecin Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet Dönemi, Kurtuluş Savaşı Dönemi, Cumhuriyet Dönemi, Çok Partili Hayata Geçiş dönemi ve günümüz şeklinde dönemlere ayrıldığını aktardı. Bu dönemlerde var olan sansür ve denetim uygulamalarına bir alternatif olarak ortaya çıkan yeni medya kavramına değinen Arş. Gör. Selin Maden “Gelişen bilgisayar ve internet teknolojileri ile birlikte basın internet mecrasına kaymış ve çok sayıda gelişme yaşanmıştır. Geleneksel gazetelerin internete taşınmasıyla birlikte, internet gazeteciliği kavramı ortaya çıkmıştır. İlk yıllarda internete özgü içerik üretimi yapılmazken, ilerleyen süreçlerde daha özgün haber üretimleri gerçekleştirilmiştir. Bu gelişmeler sonucunda da habercilik alanında daha demokratik bir süreç başlamıştır” dedi.

Yeni medya ve yaşanan dönüşümler

Yeni medya kavramının ortaya çıkması ile birlikte gazetecilerin mesleki pratikleri değiştiğini ileri süren Maden “Habere erişim, haberi işleme ve haberi sunma biçimlerinde dönüşümler meydana gelmiştir. Teknolojilerin gelişmesi, yeni habercilik türlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamış ve vatandaşların haber süreçlerine katılmasına yol açmıştır” dedi. Ardından yeni habercilik türlerine de değinen Selin Maden, mobil habercilik, SMS haberciliği, mobil video haberciliği, halk haberciliği, yurttaş haberciliği, sosyal medya haberciliği, WhatsApp haberciliği, drone haberciliği, robot haberciliği ve veri haberciliği hakkında bilgilerini aktardı.  Yeni habercilik türlerinin ortaya çıkış süreçlerini aktaran Maden, yeni türler üzerine yapılan tartışmalara da değindi. Dünya’da ve Türkiye’de habercilik türlerinin genel durumunu irdeleyen Arş. Gör. Selin Maden, genel bir değerlendirmenin ardından sunumunu sonlandırdı.

Haber-Fotoğraf: Gamze Şimşek 

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)