Psikiyatri Hemşireliği Kongresi'nde, 'Herkes İçin Ruh Sağlığı'

2. Uluslararası 6. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi 04-07 Ekim 2012 tarihleri arasında Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. Kongrenin ana teması “Herkes İçin Ruh Sağlığı” konusunda idi.

Çok sayıda yerli ve yabancı konuşmacının yer aldığı kongrede Türkiye de lisans ve lisansüstü psikiyatri hemşireliği eğitimi ve psikiyatri hemşireliği uygulama standartlarının tartışıldığı bir çalıştay ile kurs, konferans, panellerin yanı sıra 200 ün üzerinde bildiri sunuldu.

Kongrede Üniversitemiz Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Selma Doğan’ın moderatörlüğünü yaptığı “Psikiyatri Hemşireliği Lisans ve Lisansüstü Eğitimi Çalıştayı”na çeşitli hemşirelik eğitim kurumlarından gelen 100 ün üzerinde öğretim elemanı ile uygulama alanından hemşireler ve öğrenciler katıldı. Çalıştayda,  eğitimin mevcut durumda teorik ve uygulamalı olarak nasıl yürütüldüğü (içerik, süre, yöntem, eğitici niteliği, uygulama alanları vb. yönünden), psikiyatri hemşireliği lisans ve uzmanlık eğitiminin geliştirilmesini gerekli kılan ulusal ve uluslararası göstergeler ile yapılması gerekenlere ilişkin öneriler tartışılarak bir çalışma planı oluşturuldu.

Kongrede ayrıca Prof. Dr. Selma Doğan’ın konuşmacı ve moderatör olarak görev aldığı “Akut psikiyatri kliniklerinde hemşirelik uygulamalarında gelişmeler” konulu bir panel gerçekleştirildi. Panelde akut psikiyatri kliniklerinin temel yapısı ile kanıta dayalı uygulamalar, hastaların gözlemlenmesi ve psikiyatri kliniklerinde hasta güvenliği konuları tartışıldı.

Prof Dr Selma Doğan, “AKUT PSİKİYATRİ KLİNİKLERİNDE HASTA BAKIM UYGULAMALARININ DURUMU VE GELİŞMELER” başlıklı konuşmasında özetle şu konulardan söz etti;

Akut psikiyatri klinikleri alevli ve ciddi ruhsal belirtileri olan bireylere tedavi ve bakım hizmeti sunan birimlerdir. Bu birimlerde hizmetin odak noktası; hastanın sorun olan davranışların ele alınması, belirtilerin düzeltilmesi ve kendisi ya da başkalarına zarar verme riskinin önlenmesidir

Günümüzde klinik psikiyatri hizmetlerinde gelişmeler olmakla birlikte, Ülkemizde ve diğer pek çok ülkede klinik psikiyatri hizmetlerinde genel olarak İlaç odaklı tedavi anlayışı hakim olup özellikle psikososyal uygulamalar yetersizdir. Geleneksel psikiyatri klinikleri ayrıca, bireyleri kısıtlayıcı ve tecrit edici, paternalistik, hastalar ve çalışanlar yönünden risk değerlendirme ve risk yönetiminin yetersiz olduğu, hasta ve çalışanlar arasında etkileşimin güçlü olmadığı, etkin taburculuk programları olmayan ortamlardır. Diğer yandan klinik uygulamalar genel olarak kanıta dayalı değildir. Tüm bunlar akut psikiyatri kliniklerinde hastaların etkin bir bakım ve tedavi almasını engellemekte, buna bağlı tedavi süreci aksamakta, tekrarlı yatışlar artmaktadır. Günümüzde ise klinik psikiyatri hizmetlerinde genel amaç; hastaların hastalık belirtilerinin düzelmesi ve iyileşmelerine yardım etmenin yanı sıra, bu süreçte büyüyüp gelişmeleri ve bu şekilde dış dünya ile baş etmeleri için onları hazırlamaktır.

Son yıllardaki birçok gelişme klinik psikiyatri hizmetlerinin geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Bunlar; kanıta dayalı uygulamalar, toplumun kaliteli, güvenli hizmet alma beklentisinde artış ve psikiyatride uygulanan tedavi ve bakım seçeneklerinin artması gibi faktörlerdir. Günümüzde klinik psikiyatri hizmetlerinde birey merkezli, (hümanistik felsefeye uygun), katılımcı, multidisipliner, hastaların klinik ve kendisiyle ilgili kararlara katılımının yüksek olduğu, tedavi ve bakım yöntemleri çeşitli, hastaların baş etme güçlerini artırıcı ve toplumsal uyumunu geliştirici psikososyal uygulamaların ağırlıklı olarak yer aldığı, bakım ve tedavi protokollerinin kullanıldığı, terapötik ortam ilkelerine uygun olarak yapılandırılmış tedavi ortamlarının oluşturulması bir gerekliliktir. Akut psikiyatri kliniklerinin önerilen doğrultuda yapılandırılması ve yürütülmesinde ise psikiyatri hemşireleri kilit personel konumundadır.

Kongrede, “modern başarı yönelimli toplumlarda çalışanlar ve hastaların sorun davranışlarının önlenmesinde katılımcı ve bütünleştirici bir önleme yolu olarak “resilience” (direnme gücü geliştirme)”  konusunun yanı sıra, “hasta tespit yöntemlerinin ülkeler ve kliniklere göre farklılık gösterme durumu” , akut psikiyatri kliniklerinde hasta agresyonunu azaltmada “güvenli servis modeli” konuları yabancı konuşmacılar tarafından aktarıldı.

Ayrıca; toplum ruh sağlığı hizmetleri ve hemşirelerin TRSM lerdeki işlevleri, psikiyatride işlevsellik ve işlevselliğin bozulması, ruhsal hastalıklarda aile yükü, psikiyatrik bakımda psikososyal uygulamalar (bilişsel- davranışçı uygulamalar, psikoeğitimsel uygulamalar, motivasyonel görüşme, sanatın rehabilitasyon amaçlı kullanımı) konularının yanı sıra çatışma çözümleme becerileri, çocuk,yaşlı ve kadın ruh sağlığı, psikiyatrik evde bakım konularında paneller gerçekleştirildi.