Bilim gazeteciliği Üsküdar Üniversitesinde irdelendi

 

Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve Gazetecilik bölümünün düzenlediği Bilim Gazeteciliği konulu söyleşide konuşan Tevfik Uyar, bilim haberlerini anlayabilmek ve değerlendirebilmek için bilim okuryazarlığı eğitimi verilmesi gerektiğini söyledi.

Yeni Medya ve Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan’ın moderatörlüğünde Nermin Tarhan Konferans Salonu’nda gerçekleşen söyleşide Yalansavar yazarı ve Açık Bilim yayın yönetmeni Tevfik Uyar, bilim gazeteciliği konusunda düşüncelerini paylaştı ve soruları cevaplandırdı.

Birçok politik karar bilime dayalıdır

Tevfik Uyar konuşmasına bilimin ne denli önemli olduğunu anlatarak başladı. “Bilim sadece bilim insanlarının konusu değildir. Birçok politik karar aslında bilime, bilimsel bulgulara dayanır” diyen Uyar, kamuoyunun sağlıklı bilgilendirilmesinde bilim gazeteciliğinin çok önemli olduğunu vurguladı. Bilim haberciliği konusunda yaptığı sınıflandırmayı aktaran Tevfik Uyar, bilim haberlerini niyet açısından iyi niyetli ve kötü niyetli; bilimsellik açısından da bilimsel olan ve bilimsel olmayan şeklinde iki kesişen eksende değerlendirdi. Uyar, toplumsal zarar açısından en tehlikeli haberlerin kötü bilim kategorisinde yer alan haberler olduğunu söyledi. Konuşmasını görsellerle destekleyen Tevfik Uyar, kötü bilim haberleriyle ilgili olarak sağlık haberlerini örnek gösterdi. Uyar, kötü bilim olarak nitelenebilecek sağlık haberlerinin toplumu çok olumsuz etkilediğini ifade etti.



Bilim okuryazarı olmak gerekiyor

Süleyman İrvan’ın, bu tür kötü bilim haberleriyle nasıl başedebiliriz şeklindeki sorusunu cevaplayan Uyar, “Bilim okuryazarı olmak gerekiyor. Örneğin bir araştırmanın insan üzerinde mi yoksa tüpte mi yapıldığını bilmek bize haberi yorumlamada yardımcı olabilir. Çünkü tüpte olumlu sonuç veren bir deney insan bedeninde aynı etkiyi yapmayabiliyor” dedi. Bilim haberleri yapan gazetecilerin haber yaptıkları konularda bilgi sahibi olmak zorunda olduklarını ifade eden Tevfik Uyar, Türk medyasında bilimsel açıdan tartışmalı çok sayıda haber yayımlandığını belirtti.

Bilim haberlerini belli süzgeçlerden geçirmek gerekiyor

Bir öğrencinin, “Birikimlerinize dayanarak konuşuyorsunuz. Peki bu konuda uzman olmayan bizler bu haberleri nasıl değerlendireceğiz?” şeklindeki sorusunu cevaplandıran Uyar, haber bir bilimsel araştırmaya dayanıyorsa örneklem büyüklüğüne, örneklemin temsili olup olmamasına, bilimsel tutarlılığa, neden sonuç ilişkisinin doğru kurulup kurulmadığına bakmak gerekiyor dedi.



Astroloji sözdebilimdir

Konuşmasında astrolojiye de değinen Tevfik Uyar, astrolojinin kendisini bilim gibi sunmaya çalıştığını ancak gerçek bir bilim olmadığını, çünkü astrologların burçlar konusunda söylediklerinin yanlışlanamayacağını ifade etti. Kendi yaptığı testi anlatan Uyar, “Örneğin Koç burcu olduğunu söyleyen birine Koç burcu diye Başak burcunun yorumunu okuyorum. Evet beni anlatıyor diyor. Burç yorumları herkese uyar” dedi.
 

Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)