Son Güncellenme Tarihi : 08.12.2021 10:10
Tüketici davranışları, iletişim çalışmaları ekseninde uygulanan planlı ve stratejik faaliyetler ile marka ya da ürünün seçilip, tercih edilmesi sonrasında satın alma davranışına dönüşmesine karşılık gelmektedir. Her sektörün, her markanın ya da kurumun kendi karakteri, vizyon, misyon, felsefesine uygun hedef kitleleri vardır ve tüm uygulamalarda bu kitlenin özelliklerine göre mesaj stratejileri kurgulanıp, düzenlenmektedir. Bunlar hedef kitlenin sosyo demografik özelliklerinin yanı sıra psikolojik özelliklerini de içine alan uygulamalar bütünüdür. Kurumlar ya da markalar karşılarında seslendikleri kitlelerin karakterlerini, yaşam tarzlarını ve alışkanlıklarını iyi biçimde teşhis edip ona yönelik hamlelerde bulunmak durumundadır.
Özellikle sosyal medyanın hayatımızın merkezinde yer almasıyla birlikte geleneksel reklam, pazarlama ve halkla ilişkiler çalışmalarının yanına dijital anlamda yürütülmesi zorunlu birçok faktör ve dinamik eklenmektedir. Küreselleşme, değişen pazar şartları, dönüşen tüketici profilleri kurum ve markaları bugünün kurallarına uygun davranmaya zorlamaktadır. Söz konusu tüketici beklenti, ihtiyaç, istek ve gereksinimlerini görüp, güncel olanı uygulayabilen kurum ve markalar yaptıkları iletişim çalışmalarında daha isabetli kararlar verebilmekte ve tüketicide satın alma davranışı yaratabilmektedir.
Pandemi, ‘yeni normal’ olarak adlandırılan bir dönemi karşımıza çıkarmıştır. Kitlelerin izolasyonla karşılaşmaları ve kişiler arası mesafenin artması bireylerin sosyalleşme pratiklerinde de farklılaşmaya neden olmuş, bu durum fiziksel olarak bir araya gelemeyen bireylerin sanal sosyalleşme araçları ve ortamlarına yönelmesiyle sonuçlanmıştır. Karantinayla birlikte iş yaşamının ev içi aktivitelere entegre olması tüketicilerin önceliklerinde değişiklikler meydana getirmiş, çevrimiçi gerçekleştirilen toplantılar, evden çalışma gibi mecburiyetler elektronik pazarının ve teknolojik ürünlerin daha fazla satın alınmasına yönelik bir ihtiyaç doğurmuştur.
Pandemi döneminde göze çarpan en önemli dönüşümlerden biri de online alışveriş tecrübesi, tüketicide stoklama alışkanlığının artması, hızlı teslimat ve temassız işlemlerin ön plana çıkması olarak gözlemlenmektedir. Sosyal mesafe, hijyen unsurlarının son derece önemsenir hale gelmesi kuşkusuz temizlik ürünlerine rağbet edilmesini de beraberinde getirmektedir. Bunun yanı sıra seyahat etme ve turizm gibi temasın yoğun olduğu sektörlerin bu dönemden olumsuz yönde etkilendiğini söylemek mümkündür.
Görülen o ki, pandemi döneminin hassasiyetlerini analiz edip, ön görülü davranabilen kurum ve markalar yapmış oldukları proaktif çalışmalarla tüketicisiyle bağlarını güçlendirebilmiştir. Özellikle sosyal sorumluluk bilincini, yardımlaşmayı ve gönüllülük uygulamalarını önemseyen kurum ve markalar pandemi döneminde halkla ilişkiler faaliyetleriyle hedef kitlelerin nezdinde görünürlük sağlamış ve takdir toplayabilmiştir.
Dolayısıyla, dönüşen koşullar ve tercihlerle birlikte toplumda daha sonraki dönemlerde de kalıcı olacağı varsayılan davranış değişikliklerinin yerleşeceğini söylemek mümkündür.
Dr. Öğr. Üyesi Özge Uğurlu Akbaş
Üsküdar Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü
