Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Sağlıkta önce hasta çıkarı düşünülmeli”
Üsküdar Üniversitesi, Ordu Üniversitesi ve Uluslararası Stratejik Sağlık Araştırmaları Merkezi (USSAM) iş birliği ile düzenlenen 4. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yönetimi Kongresi’nde bu alanda çalışan yerli ve yabancı uzmanlar bir araya geliyor. Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sağlık yönetiminde geçmiş dönemlerin aksine hasta odaklı yaklaşımın öne çıktığını belirterek “Hasta odaklı düşünüyorsan o hastanın geleceği için kafa yoracak ve gayret göstereceksin” dedi. Hasta odaklı olmanın insani ve mesleki bir durum olduğunu belirten Tarhan, “Sağlık hizmetini seçen kişilerin kendi çıkarlarından önce hastanın çıkarlarını düşünmek gibi etik bir sorumlulukları var” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Nermin Tarhan Konferans Salonunda başlayan kongrenin bu yılki teması “Hasta Dostu Sağlık Hizmetleri ve Hastane” olarak belirlendi.
Doç. Dr. Sedat Bostan: “Sağlık bilimlerinin yönetimle ilişki kuran her alanına hitap etmeyi amaçlıyoruz”
3 gün sürecek kongrenin açılış konuşmasını yapan kongre eş başkanı, Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Sedat Bostan, kongreye katkılarından dolayı Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur’a teşekkür ederek ilkini Gümüşhane’de düzenledikleri kongreyi sırasıyla Trabzon ve Sofya’da gerçekleştirdiklerini, dördüncü kongrenin de Üsküdar Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlendiğini söyledi. Kongrenin temel amacının sağlık bilimlerinin yönetimle ilişki kuran her alanına hitap etmek olduğunu belirten Doç. Dr. Sedat Bostan, “Sadece heltcare management değil, bütün sağlık bilimleri alanlarının yönetimle ilişki kurduğu her türlü çalışmasına kapı açtık” dedi.
Prof. Dr. Haydar Sur: “Bu tip kongrelerin yaygınlaşması lazım”
Kongre eş başkanı, Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Sur ise açılış konuşmasında USSAM çatısı altında gerçekleştirilen yararlı çalışmaları imrenerek izlediğini belirterek bu yıl da Üsküdar Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleşmesini büyük bir sevinçle karşıladığını ifade etti. Kongrenin büyük bir uyum içerisinde gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Haydar Sur, “Bu tip kongrelerin yaygınlaşması için katkıda bulunmamız lazım. Kongremiz toplam 220 sözel bildiri, 50 civarında poster bildiri ile sizin emeklerinizle taçlanmış olması bizim için bir şereftir. Sağlık yönetimi alanında genellikle o kadar çok bildiri gönderilmez, çalışma ve saha araştırması da yapılmaz ama bu kongreye ilgi çok güzel oldu. Birbirinden değerli yabancı konuşmacılarımız var. Kongremizin alanımıza hayırlar getişrmesini, yeni bilimsel görüşleri zihninizde tetiklemesini ve bunların hayata geçmesi için kıvılcım saçmasını diliyorum” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Hasta odaklı anlayış için zihinsel dönüşüm gerekiyordu”
Kongrenin açılış konferansını veren Üsküdar Üniversitesi Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sağlık yönetimi alanında yaşadığı tecrübelerden örnekler vererek hasta odaklı yaklaşımın önemine vurgu yaptı. Sağlık yönetiminin kavramsal değerinin şu anda tam olarak anlaşılmadığını düşündüğünü belirten Tarhan, “Bu anlaşılmadığı için de sağlık alanında sağlık hizmetlerinde yeteri kadar katkı sağlayamıyor” dedi.
Sağlık alanında geçmiş dönemlerin aksine hasta odaklı yaklaşımın öne çıktığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 90’lı yıllarda hizmet sektöründe bir devrim yaşandığını kaydederek “Hizmet sektöründeki devrim müşteri odaklı hizmet devrimiydi. Daha önce genellikle şirketler patron odaklı, hastaneler de doktor odaklı işliyordu. Böyle bir durumda oradaki hizmet ve menfaat dağılımı adil olmuyordu. Patronuna hizmet eden bir iş yeri oluyordu ya da doktor öncelikli bir iş yeri oluyordu. Orada hizmet alanla hizmet verenin adil hizmet alması gerekirdi. Anadolu’daki dükkanlarda müşteri ‘Veli nimetimizdir’ yazar. Bu aslında ne demek? Müşteri odaklı hizmet, kendine değil senden hizmet almak için gelene öncelik ver anlamına geliyor. Otobüstesiniz, bir otobüste tek değilsiniz başka yolcular da var. Hizmet, ihtiyaç, menfaat dağılımı hepsine dengeli bir şekilde yapılması gerekir. Adil olarak yapılabilmesi için zihinsel bir dönüşüm gerekiyordu” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Patron, hastadır”
Türkiye’de 2005’ten sonra sağlıkta dönüşüm planının başladığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, hasta odaklı düşünmenin hastanın geleceği açısından çaba göstermeyi gerektirdiğini belirterek şunları söyledi:
“Bir ülkeye yenilik getirildiği zaman ilk başta o yeniliğe insanlar saçma diye gülerler. O yenilik işe yaradığı zaman şiddetle karşı çıkarlar, üçüncü safhada da ‘Ne var ki bunda bunu zaten biliyoruz’ derler. Sağlıkta dönüşüm programı ikinci ya da üçüncü safhada mı bilmiyorum ama hala aşılmamış dirençler var. Biz Türkiye’nin ilk nöropsikiyatri hastanesini 2003’te kurmuştuk, o dönemde hastanede bir idari toplantıda ‘Arkadaşlar burada patron ben değilim. Burada patron hasta’ dedim. Muzip bir bilgisayar mühendisi arkadaş vardı; ‘Evet patron, hasta’ dedi. Böyle dirençlerle karşılaşıyoruz. Kimi zaman cep telefonu numarasını hastaya vermek istemeyen doktorlar oluyor, mesai dışında ilgilenmediğini söylüyor. O zaman neden psikiyatriyi seçtin? Askerlikte önemli bir kavram vardır. Yüksek sorumluluk duygusuyla ilgili bir anlayış vardır. ‘Komutan sadece yapılan işlerden değil, yapılmayan işlerden de sorumludur” denir. Ben bu sözü; “Hekim sadece yaptığı tedavilerden sorumlu değildir, yapılmayan tedavilerden de sorumludur” şeklinde çevirip hastanede çerçeveletip astım. Hastanın geleceği için kafa yormak gerekiyor. Bunun tedavisi yok düzelmez deyip kestirip atmamak lazım. O hastalığın tedavisi dünyanın bir yerinde mutlaka vardır, onu bulmak gerekiyor. Hasta odaklı düşünüyorsan o hasta için kafa yoracaksın. Hastanın sağlık vekaletini alıyorsunuz, bu nedenle hastaya yararlı olmak için ne gerekiyorsa yapmak ve bunun için gayret göstermeniz gerekir.”
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Zihinleri dönüştürmek daha zor”
İşletmecilikte zihinleri dönüştürmenin ekipman ve makinayı dönüştürmekten daha zor olduğunu belirten Tarhan, “Zihinlerdeki bariyerler çok daha fazla engelliyor. Hasta odaklı sağlık hizmetinde aşılacak en önemli duvar ve direnç, zihinlerdeki yaklaşımlar. Sağlık hizmeti veriyorsak Hipokrat yemini var, hatta biz bu sözün altına bir söz daha yazdık; ‘Hastaya zarar verme türlerinden biri de hastayı tedavisiz bırakmaktır.’ Türkiye’ye ilk kez beyin görüntüleme yöntemlerini, QEG ve Manyetik Uyarım Tedavisini getirdiğimiz zaman İbrahim Müteferrika’ya hak verdim, mesleki bir dirençle karşılaştık. ‘Ne gerek var bunlara?’ diyen meslektaşlarımız oldu. Oysa bir hata doktor açısından %1 hata olur, hasta açısından 0 hata olur. Biz hekim olarak hasta açısından düşünmek zorundayız. Bu nedenle hasta odaklı hizmet burada kritik ve sihirli kavram” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Hasta odaklı olmak insani bir durum”
Geçmişte hekimlerin oluşturduğu bir saltanat olduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İstediği saatte gelip dilediği saatte çıkıyordu. Hastayı azarlayıp tersliyordu. Bunun ister istemez değişmesi gerekti. Devlette de öyle özel sektörde de öyle. Hasta odaklı olmak insani bir durum ve mesleki bir durum. Sağlık hizmetini seçen kişilerin kendi çıkarlarından önce hastanın çıkarlarını düşünmek gibi etik bir sorumlulukları var. Onun için meslek etiği olan dünyadaki tek meslek tıp mesleğidir” dedi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sağlık yönetiminde sağlık yöneticisinin hekim ayağını-hasta ayağındaki dengeyi ayarlaması gerektiğini de vurguladı.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan’a plaket verildi
ÜÜ TV’den canlı yayınlanan açılış töreni sonunda USSAM Başkanı Prof. Dr. Musa Özata tarafından Prof. Dr. Nevzat Tarhan’a plaket verildi. Açılış konuşmalarının ardından sağlık yönetimi alanına katkıları nedeniyle Ankara Üniversitesi Emekli Sağlık Yönetimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Rıfkı Önder ve Hacettepe Üniversitesi Emekli Sağlık Yönetimi Öğretim Üyesi Dr. Çetin Akar’a teşekkür plaketi verildi. Sağlık sorunları nedeniyle törene katılamayan Dr. Çetin Akar’ın plaketini İsmail Ağırbaş aldı.
Kongrede paneller gerçekleştirildi
Açılış töreninin ardından gerçekleştirilen“Farklı Ülkelerde Hasta Dostu Yaklaşımlar ve Sağlık” başlıklı ilk panelde Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ayhan Özşahin moderatörlüğünde Dr. Roxane Berjaouı,Prof. Dr. Oleg Medvedev, Dr. Laszlo Gorove ve Doç. Dr. Motasem Hamdan birer konuşma yaptı.
Öğleden sonraki bölümde ise “Hasta Dostu Bağlamında Özel Hastaneler” başlıklı panel gerçekleştirildi. Dr. Uğur Baran’ın moderatörlüğündeki panelde Aytün Leymun ve Ömer Karahan konuşmacı oldu. Üç gün boyunca sürecek kongrede sözlü ve poster sunumlar gerçekleştirilecek.
Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)