Performans ve limit üzeri çalışmak meslek hastalığını beraberinde getiriyor!
Üsküdar Üniversitesi İş Güvenliği, İş Sağlığı ve Çevre Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÜSGÜMER)’ nin düzenlediği ‘1 Konuk 1 Konuk’ etkinliğinin 64. Dönem oturumu gerçekleştirildi. Online gerçekleştirilen etkinliğe konuk olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İş Sağlığı ve Güvenliği Şube Müdürü Dr. Özkan Kaan Karadağ konuşmacı olarak katılım sağladı. İnsanın hareket, erişim ve iyileşme limitlerinin olduğuna dikkat çeken Karadağ, insanın iyileşme hızını aşan bir olayla karşılaşması durumunda birikimli meslek hastalıkları ve birikimli sorunların ortaya çıkacağını belirtti. Karadağ, “Meslek hastalıkları var çünkü biz insanları performans ve limitlerinin üzerinde çalıştırıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Online gerçekleştirilen etkinlikte İBB İş Sağlığı ve Güvenliği Şube Müdürü Dr. Özkan Kaan Karadağ, ‘Türkiye’nin ikinci yüzyılında meslek hastalıkları: İki ileri bir geri’ adlı sunumunu gerçekleştirdi.
“Bugün yaygın olan tanımından çok daha doğrudur bu tanım”
İş sağlığı ve bu meslekte oluşan meslek hastalıklarından söz eden Dr. Özkan Kaan Karadağ; “Eğer bir hastalık beklediğinizden daha uzun sürüyorsa iş etkilenmesiyle ilişkili olabilir ya da bir hastalıkla bir grupta daha yoğun karşılaşılıyorsa, o grubun özelliği bu hastalıkta etkili olabilir. Meslek hastalığı tanımı için birçok tanımı yapılabilir ama genellikle birçok ülke, birçok ekol için kişinin çalışması sırasında karşılaştığı etkenlerden kaynaklanan ve bu nedenle belirli meslekler ve çalışma alanlarında, toplumun geneline göre daha sık rastlanan hastalıklardır. Böyle ifade edebiliriz ve doğru tanım da budur. Ya da en azından bugün daha yaygın olan tanımından çok daha doğrudur bu tanım.” şeklinde konuştu.
“Çünkü biz insanları performans ve limitlerinin üzerinde çalıştırıyoruz”
Dr. Özkan Kaan Karadağ, meslek hastalıklarının neden ortaya çıktığından bahsetti. Karadağ; “Meslek hastalıkları var çünkü biz insanları performans ve limitlerinin üzerinde çalıştırıyoruz. Neden performans ve limitlerinin üzerinde çalıştırıyoruz? Daha fazla kar elde etmek için çalıştırıyoruz. Böyle olunca da kişi başına daha fazla üretim gerçekleştiriyor ve daha fazla artı değer elde ediyorsunuz. Temel olarak yaklaşım ya da temel olarak meslek hastalıklarının nedeni bu. Eğer bir insanı iyileşme süreci hızından daha hızlı bir şekilde zedelemeye başlarsanız iş alanlarında, ortaya çıkan birikimli sorun bir hastalık olarak patlayacaktır. Temel olarak yaşadığımız şey budur. Bunu Charlie Chaplin ‘Modern Zamanlar’ videosunda çok güzel anlatıyor. İnsanların limitleri ne demektir? Limit, aslında çok geniş bir ifade. Yani bir insanın hareket limitleri de vardır, erişim limitleri de vardır, iyileşme limitleri de vardır. ‘Recover geri dönüş hızı’ aslında kişisel özelliktir. Bu iyileşme hızını aşan bir olayla karşılaşırsa insan bu durumda karşımıza birikimli meslek hastalıkları, birikimli hastalıklar, birikimli sorunlar çıkacaktır.” ifadelerini kullandı.
“Devede kulak bir meslek hastalığıyla karşı karşıyayız”
Türkiye’deki meslek hastalıklarının durumundan bahseden Dr. Özkan Kaan Karadağ; “597 sayısı hangi yıla aittir bilmiyorum ama önemli de değil. Çünkü hiçbir zaman 1000’i geçmemiştir. Tabiri caizse ‘Devede kulak’ bir meslek hastalığıyla karşı karşıyayız. Çünkü Türkiye’de çalışan sayısına göre yılda üç yüz bin meslek hastalığı tespit edebilmemiz gerekiyor. Tespit edilemeyen meslek hastalıkları birtakım zedelenmeler ve sakatlanmalarla karşımıza çıkacaktır. Peki bu sayı yeterli bir veri mi? Birazcık kısa tarihe bakalım. 80’li yıllardan itibaren Türkiye’de iş sağlığıyla ilgili farklı müdahalelerle karşılaştık. Örneğin 1980’lerin ortalarında Türk Tabipler Birliği (TTB), iş yeri hekimi eğitimine başladı. Biraz daha geriye bakarsak 1978 yılında iş yeri hekimlerinin görev-yetki sorumluluklarıyla ilgili bir yönetmelik çıkartıldı, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) koyduğu bir zorunluluktu. Ancak 1978’de Türkiye İşveren Sendikası (TİSK) yürütmeyi durdurma ve mahkeme süreçlerini başlattı. Ancak 1984 yılında yürürlüğe girebildi iş yeri hekimlerinin görev-yetki sorumluluklarıyla ilgili yönetmelik.” dedi.
“Başarısız kaldık…”
Dr. Özkan Kaan Karadağ; “Aslında bakarsanız İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, ülke anlamında birçok iş yapıldı. Müfettişler eğitildi, farkındalığı artırmak için birtakım trenler kaldırıldı. Bu trenler iş sağlığı ve güvenliği adı altında tüm ülkeyi gezdiler ancak olmadı. Bütün bu çabaya rağmen iş kazaları sırasında azalma, meslek hastalıkları tespit sayısında artış yaşanmadı. Yani iş kazalarındaki temel performans kriterleri sayılar ve öldürücülük oranının azalmasıdır. Ne yazık ki bizim ülkemizde ne sayılar azaldı ne hızlar azaldı ne de öldürücülük oranları azaldı. Başarısız kaldık.” şeklinde konuştu.
Etkinlik katılımcıların sorularının cevaplanmasıyla sona erdi.
Üsküdar Haber Ajansı (ÜHA)