Üsküdar Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı (SKS) bünyesinde faaliyet gösteren Haydi Tut Elimi Kulübü, Yetenek Farkındalığı Kulübü, Sosyal Psikoloji Kulübü ile Özel Yetenekli Çocuklar Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÖYEMER) tarafından “Çocuk Hakları Üzerine Akademik Söyleşi” etkinliği düzenlendi. Etkinlikte çocuk haklarının tarihsel gelişimi, çocuk politikalarının önemi, çocukların psikolojik korunma ihtiyaçları ve hak ihlallerinin etkileri uzmanlar tarafından çok yönlü olarak ele alındı. Çocukların güvenli ve destekleyici ortamda yetişmesinin toplumsal gelişime katkısı vurgulanırken, ihmal ve istismar durumlarında yetişkin sorumluluğunun altı çizildi.
Üsküdar Üniversitesi Çarşı Yerleşke Emirnebi Konferans salonunda düzenlenen programa Rektör Danışmanı, Özel Yetenekli Çocuklar Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÖYEMER) Müdürü Halide İncekara, ÖYEMER Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Elif Konar Özkan, Pozitif Psikoloji Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan, Haydi Tut Elimi Derneği Genel Sekreteri Ayşe Banu Güngenci ve Psikolog İrem Su Yavuz katıldı.
Halide İncekara: “Çocuk politikaları en önemli aktörlerden biri haline geldi”
Programda konuşan Rektör Danışmanı Halide İncekara, çocuk hakları alanına yönelmesinin nedenini kötü sonuçların tek bir kötü sebepten doğduğu farkındalığıyla açıkladı. Bir ekonomist ve iş insanı olarak yıllar içinde gördüğü olumsuzlukların temelinde nesillerin nasıl yetiştiğinin bulunduğunu belirterek çalışmalarını cinsiyetten ziyade nesil üzerine yoğunlaştırdığını ifade etti.
Çocuğun ana rahmine düştüğü andan itibaren devletin ve toplumun üzerinde bir hakkı olduğunu vurgulayan İncekara; “Eğer çocuk sağlıklı, güvenli ve özgüvenli bir ortamda yetişirse daha iyi senaristlere, siyasetçilere, bürokratlara ve akademisyenlere sahip oluruz.” dedi.
Bu bakış açısıyla 2000 yılından itibaren çocuk politikalarının en önemli aktörlerinden biri haline geldiğini, birçok engelleme ve ötekileştirmeye rağmen çalışmaktan vazgeçmediğini dile getirdi. Siyasette çocukların oy kullanmadığı için çoğu zaman gündemde yer bulamadığını belirterek, düzenlemelerin bu görünmez ve korunmasız çocuklar adına yapıldığını ifade etti.
Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan: “Güzel gönüllere dokunacağımıza inanıyorum”
Etkinliğin açılış konuşmasını Pozitif Psikoloji Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Fatma Turan gerçekleştirdi. Turan; “Çocuk Hakları konusunda ülkemize hatta dünyaya çok kıymetli değerler katmış olan Halide hocama yürekten teşekkür etmek istiyorum. Güzel gönüllere dokunacağımıza inanıyorum o enerjiyi sizden alıyoruz. İnşallah karşılıklı olarak çok güzel işler ortaya çıkaracağız.” dedi.
Öğr. Gör. Elif Konar Özkan: “Yetişkinler çocuk haklarını korumaktan sorumludur”
ÖYEMER Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Elif Konar Özkan, program kapsamında konuştu. Özkan, çocuk haklarının Türk kültüründeki güçlü temellerine dikkat çekerek, tarih boyunca kız ve erkek çocukların eşit haklara sahip görüldüğünü ifade etti.
Çocuğun aile içinde bir emanet olduğunu ve yetişkinlerin onun gelişim, katılım ve yetenek haklarını desteklemekle yükümlü olduğunu vurgulayan Özkan, Selçuklu’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte çocuğa verilen değerin değişmediğini söyledi. Musavver Hukuk-u Etfal Dergisinde 1914’te konuşma yapan 9 yaşındaki Ahmet Münir’in oyun, söz hakkı ve saygı vurgusunun bugün hala geçerliliğini koruduğunu belirten Özkan, Atatürk’ün Himaye-i Etfal Cemiyetinin kurulması ve 23 Nisan’ın Çocuk Bayramı ilan edilmesiyle bu anlayışı güçlendirdiğini ifade etti.
Çocuk haklarının bir hayır işi değil evrensel bir hak olduğunu belirterek, yetişkinlerin çocukların yaşam, gelişim ve katılım haklarını korumakla sorumlu olduğunu dile getirdi.
İrem Su Yavuz: “Onları ne kadar korursak yarın o kadar güvenli olur”
Psikolog İrem Su Yavuz, konuşmasında çocukların psikolojisinin neden bu kadar kırılgan olduğunu anlatarak travma ve hak ihlallerinin çocuğun sinir sistemini sürekli alarm hâlinde tuttuğunu, bunun donakalma, kabuslar, tetikte olma ve TSSB gibi tepkilere yol açtığını ifade etti. Beyinde amigdalanın prefrontal korteksten daha erken gelişmesi nedeniyle çocukların yaşadıkları her deneyimin nörolojik bir iz bıraktığını belirten Yavuz, çocuğun en temel ihtiyacının güven olduğunu vurguladı.
Günümüzde en yaygın ihmal biçimlerinden birinin sınırsız ekran maruziyeti olduğunu, uyaran eksikliğinin beyin gelişimini olumsuz etkileyerek çocuklarda gelişim geriliğine yol açabildiğini ifade eden Yavuz; “Çocuk çalışırken yüzünüze tükürebilir bu, güveni test etme davranışıdır.” diyerek farklı otorite figürlerinin çocuklar için güvenlik değerlendirmesi yaptığını vurguladı.
İstismar ve şiddet durumlarında çocuğun bakım verenin hem tehdit hem güven kaynağı haline gelmesiyle beynin bunu işleyemediğini, bu nedenle çocukla iletişimde boy hizasına inmek, suçlamamak ve ‘Seni korumak için buradayım.’ mesajı vermenin kritik olduğunu belirtti. Bir şüphe olduğunda kanıt aramadan ihbar etmenin yeterli olduğunu ifade eden Yavuz; “Çocuklarımız geleceğimizin güvencesidir. Bugün onları ne kadar korursak yarın o kadar güvenli olur.” ifadelerini kullandı.
Haydi Tut Elimi Derneğinin çalışmaları anlatıldı
Haydi Tut Elimi Derneği Genel Sekreteri Ayşe Banu Güngenci, derneğin 2010 yılından bu yana ihmal ve istismar mağduru çocuklara destek verdiğini, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile iş birliği içinde çalıştıklarını belirtti.
Ayrıca kurum bakımından ayrılan gençlere yönelik desteklerin ve yıl boyunca yürütülen çeşitli sosyal sorumluluk projelerinin devam ettiğini aktardı.
Düzenlenen program teşekkür belgesi takdimi ve toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
